88 lat temu przywódca partii NSDAP Adolf Hitler został powołany na urząd kanclerza Rzeszy. Dziś historycy zgodnie podkreślają, że 30 stycznia 1933 roku wykonano pierwszy krok ku budowie niemieckiego państwa totalitarnego, który kilka lat później zepchnął Europę w otchłań.
Drogę do władzy utorowała Hitlerowi kampania, której stałym elementem była krytyka postanowień traktatu wersalskiego. Historyk Guido Knopp przypomina, że Republika Weimarska była państwem słabym, co sprzyjało radykalizacji nastrojów społecznych. „Hitler zręcznie zarządzał emocjami Niemców, którzy z utęsknieniem wspominali ustrój dawnej Rzeszy” – wyjaśnia.
Przełomem w wyścigu o pełnię władzy okazał się dla Hitlera kryzys gospodarczy u schyłku lat 20-tych, kiedy tradycyjne partie wyczerpały swój kredyt zaufania. Jak tłumaczy Guido Knopp, dopiero wtedy radykalne hasła o „odrodzeniu mocarstwowości” zaczęły trafiać do szerszych kręgów wyborców.
W Polsce mianowanie Hitlera na kanclerza zostało przyjęte z niechęcią. Niektóre jego skrajne tezy znane były już z książki „Mein Kampf”. Pisarz Zygmunt Nowakowski, przebywający wówczas w Berlinie, nazwał sukces Hitlera skutkiem „głęboko zakorzenionej w Niemcach odrazy do parlamentaryzmu”.
iar
