Rosyjscy naukowcy umieścili gigantyczny teleskop w lodowatych głębinach jeziora Bajkał w południowej Syberii. Jego zadaniem jest znalezienie najmniejszych znanych cząstek we wszechświecie.
Teleskop Baikal-GVD jest przeznaczony do poszukiwania neutrin, które są prawie bezmasowymi cząstkami subatomowymi bez ładunku elektrycznego. Neutrina są wszędzie, ale tak słabo oddziałują z otaczającymi je siłami, że ich wykrycie jest bardzo trudne.
Jezioro Bajkał jest najgłębszym jeziorem na ziemi. Czysta słodka woda i gruba, ochronna pokrywa lodowa sprawiają, że jezioro Bajkał jest idealnym miejscem do poszukiwania neutrin. Detektory neutrin są zwykle budowane pod ziemią, aby chronić je przed promieniowaniem kosmicznym i innymi źródłami zakłóceń.
Naukowcy umieścili detektor w lodzie około 2,5 mil (4 kilometry) od brzegu jeziora w południowej części jeziora. Moduły detektora wykonane ze sznurka, szklanych kul i stali nierdzewnej zostały zanurzone na głębokości 4300 stóp (1310 m).
Szklane kule zawierają tak zwane fotopowielacze wykrywające szczególny rodzaj światła wydzielanego podczas gdy neutrino przechodzą przez czyste medium – w tym przypadku wodę jeziora, z prędkością większą niż światło przechodzące przez to samo medium. Światło to nazywane jest światłem Czerenkowa od nazwiska jednego z jego odkrywców, radzieckiego fizyka Pawła Czerenkowa.
Naukowcy rozpoczęli poszukiwania neutrin w 2003 roku na jeziorze Bajkał. Nowy teleskop jest największym dotychczas zainstalowanym tam instrumentem. Baikal-GVD jest o prawie połowę mniejszy od największego detektora neutrin na Ziemi – IceCube South Pole Neutrino Observatory znajdującego się głęboko pod lodem Antarktyki.
