Jeśli będzie to twój pierwszy wyjazd do USA nastaw się, że bardzo dużo rzeczy cię zaskoczy. Z reguły pozytywnie. Amerykanie to miły i pomocny naród, ale również głośny.
Nie zdziw się jak zostaniesz zaczepiony do pogawędki na ulicy, albo kiedy kawę podadzą ci w kubku o rozmiarach wiaderka. Amerykańskie nawyki i obyczaje mogą wydawać się trochę dziwne. A Amerykanie czasami wręcz grubiańscy. No cóż, co kraj to obyczaj. Przekonacie się sami.
Jeśli nie chcecie popaść w tarapaty tuż po przylocie warto zaznajomić się z poniższą listą. Pomoże wam ona znaleźć odpowiedzi na wiele pytań nurtujących Polaków przyjeżdżających do Stanów Zjednoczonych po raz pierwszy.
Personal space
Jest bardzo ważna w tym kraju. Jest to fizyczna przestrzeń osobista bezpośrednio otaczająca każdego z nas. Amerykanie są bardzo wrażliwi na tym punkcie! Były prezydent Kennedy miał zasadę 30 stóp (9 metrów) personalnej przestrzeni. Oto podstawowe zasady przestrzeni osobistej, które warto przestrzegać w Ameryce:
• Nigdy nie dotykaj nikogo, kogo nie znasz.
• Nie dotkaj nieznanych dzieci, bez względu na twoje intencje.
• Stań przynajmniej 6 stóp od osoby, chyba że dobrze ją znasz.
• Jeśli wejdziesz do audytorium lub teatru, które nie jest zatłoczone, zostaw miejsce między tobą a kolejną osobą. Dopuszczalne jest jednak siedzenie obok kogoś, jeśli sala jest zatłoczona.
• Nigdy nie wychylaj się za ramię kogoś innego, aby coś przeczytać.
• Nigdy nie przeglądaj rzeczy osobistych innych osób.
• Nie zarzucaj ręki na czyjeś ramię ani nie uderzaj nikogo w plecy, chyba że znasz tę osobę bardzo dobrze.
• Nie wchodź do pokoju ani biura bez pukania.
• Trzymaj zdrowy dystans stojąc w kolejce w sklepie, banku, etc.
• Na przywitanie nie całujemy 2 czy 3 razy w policzek. To zupełnie nie jest po amerykańsku!
Amerykańskie posiłki w rozmiarze XL
Wiele restauracji podaje porcje znacznie przekraczające to, co zwykle można zjeść za jednym razem. Dlatego też tak popularne jest branie resztek jedzenia na wynos. Również w USA wyczyszczenie talerza jest oznaką, że smakował ci Twój posiłek i nie oznacza, że gospodarz nie podał wystarczającej ilości lub powinien przynieść więcej. W tym kraju się je, aż się jest pełnym.
Jak radzić sobie z policją
Nie oferuj łapówki funkcjonariuszowi policji w jakikolwiek sposób lub w żadnych okolicznościach. W USA przekupstwo jest przestępstwem, za które można zostać aresztowanym i zatrzymanym. Nawet niejasny gest, który można interpretować jako próbę przekupstwa, obraża oficera. Jeśli jesteś zatrzymany przez patrol policji nie wychodź z samochodu pod żadnym pozorem! Poczekaj, aż policjant podejdzie do Ciebie i poprosi Cię o okazanie dokumentów.
Higiena osobista
Amerykanie uwielbiają się myć. W porównaniu z wieloma krajami Europy gdzie prysznica nie bierze się każdego dnia Amerykanie mogą sprawiać wrażenie bycia obsesyjnymi na tym punkcie. W Ameryce bierze się prysznic każdego ranka (a czasami drugi po pracy czy po siłowni) oraz szczotkuje i nitkuje zęby dwa razy dziennie. Tutaj się „kąpie” a nie wylewa perfumy czy wodę kolońską na siebie.
Łazienki publiczne
Stan publicznych amerykańskich łazienek odzwierciedla poziom ekonomiczny danego miejsca. Im droższy sklep czy restauracja, tym ładniejsza łazienka. Niektóre obiekty mogą być nieskazitelne, na przykład ekskluzywne centra handlowe, eleganckie restauracje lub komercyjne biurowce. Inni będą szokująco zaniedbane, na przykład na wielu stacjach benzynowych i w barach. Również zaskoczeniem dla wielu nowoprzybyłych będą ogromne luki – szczeliny między zawiasami a drzwiami do toalety. Dzięki temu wszyscy czekając mogą łatwo widzieć osobą korzystającą z toalety. W wielu mniejszych biznesach czy małych miasteczka publiczne toalety nie są podzielone na męską czy damską. Jest po prostu jedna toaleta z której korzystają wszyscy. Za publiczne toalety w Ameryce się nie płaci.
-
Zobacz także: System bezpieczeństwa CLEAR USA
Czego nie robić wybierając się na wakacje do USA?
Nie „zaczepiaj” dzieci
Dorośli Amerykanie są chętni do rozmowy z każdym i wszędzie. Ale sytuacja wygląda zupełnie inaczej w stosunku do dzieci. Ze względu na duży problem porwań i uprowadzeń nie polecamy zbliżania się i rozmowy z nieznajomymi dziećmi. Jeśli masz coś, co chciałbyś powiedzieć dziecku, zwróć się do osoby dorosłej, z którą on lub ona jest.
Brak systemu metrycznego
Tu królują Fahrenheity, mile, jardy i stopy. 10 C to 50 F, 3 mile to prawie 5 kilometrów, 2 jardy to 1.8 metra, a 1 stopa (12 cali) to 30 centymetrów.
Nie zakładaj, że możesz palić w dowolnym miejscu
Niektóre miasta i stany w USA mają jedne z najsurowszych zakazów palenia papierosów na świecie. W miastach takich jak Nowy Jork, Chicago, Seattle, San Francisco, Waszyngton, DC palenie jest zabronione w barach, klubach, restauracjach i większości pomieszczeń zamkniętych, takich jak centra handlowe. Od 2018 r. w 38 stanach obowiązuje całkowity zakaz palenia wewnątrz budynków oraz w ponad 60 miastach z wyjątkiem Nashville, Las Vegas, Miami i kilku innych. Uważaj na Kalifornię, która rozszerzyła swój zakaz palenia na plaże, parki publiczne, placówki opieki zdrowotnej i prywatne budynki apartamentowe.
Napiwki to nie wybór to obowiązek
Napiwki stanowią duży procent wynagrodzeń niektórych pracowników usług, zwłaszcza w restauracjach, których średnia płaca może wynosić od 4,13 USD za godzinę do 7,25 USD za godzinę, w zależności od wytycznych stanowych. Wysokość napiwku zależy od ciebie, ale pamiętaj, że niektóre restauracje lub kurorty w USA automatycznie dodają opłatę gratyfikacyjną (dodatkową opłatę w wysokości 18 procent na rachunku).
Oto ogólnie przyjęte stawki napiwków:
- Fryzjer, inne usługi osobiste: 15-20%.
- Barmani: 1 USD za drinka lub 15-20% od całości rachunku.
- Bellhop: 2-3 USD za torbę.
- Autobusy hotelowe darmowe: 3-5 USD.
- Prywatni kierowcy samochodów i limuzyn: 15-20%.
- Parkowanie samochodu: 3-7 USD po odebraniu samochodu.
- Sprzątanie w hotelach: 4-5 USD dziennie za długie pobyty lub minimum 5 USD za bardzo krótkie pobyt.
- Dostawa żywności (pizza itp.): 2-5 USD, 15-20% dla większych zamówień.
- Przewodnicy : 5–10 USD.
- Taksówki: 10-20% .
- Restauracje z pełną obsługą: 15-25%. W wielu restauracjach obowiązuje obowiązkowa opłata za obsługę dla większych grup, z reguły 6 i więcej osób.
Nie poruszaj tematów polityki, broni i religii
Nie żartuj, nie komentuj, nie stawaj po jednej stronie politycznej – religijnej – seksualnej. Możesz te problemy omawiać z osobami, które dobrze znasz, ale w USA nie są to tematy które poruszasz z dopiero co poznanymi ludźmi. Tutaj dominuje „small talk” – gadanie o głupotach, rozmowa o niczym.
Podatek od sprzedaży
Podczas zakupów cena, którą widzisz na półce, nie jest ceną, którą zapłacisz przy kasie. Do wszystkiego doliczany jest podatek od sprzedaży. Wysokość podatku różni się w zależności od stanu. Dopiero przy kasie dowiesz się ile go naliczono. Jest pięć stanów, w których nie ma podatku od sprzedaży – Alaska, Delaware, Montana, New Hampshire i Oregon. W przeciwnym razie spodziewaj się, że do ceny zakupu zostanie dodany podatek od 5% do 10%.
-
Zobacz także: Planujesz podróż do USA? Oto wszystko, co musisz wiedzieć na temat możliwości wjazdu i systemie ESTA
Woda z kranu
W Polsce wszystkie restauracje podają wodę butelkową. Tutaj rządzi kranówa. Jeśli chcesz wodę z butelki musi o taką poprosić w innym przypadku otrzymasz wodę z kranu.
Odległości
Przemieszczając się z punktu A do B nie podchodź lekko do odległości. Pamiętaj, że każda mila to 1,6 kilometra. Szczególnie zwracaj uwagę na odległości w zachodnich stanach. Tam możesz musieć przejechać 50 albo i więcej mil pomiędzy stacjami benzynowymi. Tankuj paliwo kiedy to jest możliwe i zawsze miej zapas wody pitnej ze sobą.
-
Zobacz też: SSN czyli najważniejszy numer w Ameryce
Linie HOV i Carpool
W zależności od stanów noszą inną nazwę, ale zastosowanie jest to samo. Są to linie na autostradzie tylko dla pojazdów, w których jest więcej niż jedna osoba.
Lód we wszystkich napojach
Nie ma znaczenia czy to alkoholowy drink czy szklanka wody. Lodu będzie po brzegi. To ty przy zamawianiu napoju musisz poprosić o mniej lub zero lodu w szklance.
Posłuchaj podcastów:
