Rozmowy o śmierci z dziećmi

Rozmowy o śmierci nie należą do najłatwiejszych, zwłaszcza gdy pytają o nią dzieci. Osoby dorosłe mają problemy, żeby wyjaśnić dziecku czym jest śmierć? Co oznacza, że ktoś jest martwy? Dlaczego ktoś umarł? Czy jeszcze wróci?

Gdy usłyszymy takie pytania, najważniejsze jest żebyśmy byli szczerzy wobec dziecka. Należy w jasny, prosty sposób wyjaśnić czym jest śmierć. Jeżeli nie potrafimy, nie wiemy, jak zacząć rozmowę z dzieckiem, warto przeczytać artykuły pomocnicze, w których psychologowie pomagają rodzicom zdefiniować pojęcie śmierci.

Niektórzy psychologowie radzą, żeby na pytanie “co oznacza martwy?”, odpowiedzieć szczerze. “Oznacza to, że Twoje ciało już nie działa. Nie możesz mówić, jeść, oddychać ani czuć, a Twoje ciało zawsze pozostanie martwe”. Dla wielu osób dorosłych może to być zbyt dosadne wyjaśnienie, ale pamiętajmy, że prawda jest najważniejsza. Możemy również posłużyć się przykładem z roślinami doniczkowymi, których zapomnieliśmy podlać.

Gdy umrze ktoś bliski, nie bójmy się o tym mówić. Niestety musimy wypowiedzieć słowa: On/ Ona umarła. Nie mówmy dzieciom, że “teraz jest w lepszym miejscu”. Nie opowiadajmy też o drastycznych szczegółach, okolicznościach śmierci. Powiedzmy, że oznacza to, że się już nie zobaczymy, nie porozmawiamy, nie przytulimy, ale nie oznacza, że musimy zapomnieć o tej osobie. Zawsze pozostanie w naszej pamięci. Ludzie często mają opory, żeby rozmawiać o tak trudnej chwili. Przykładem może być sytuacja, w której matka czwórki dzieci umiera w hospicjum, ale ojciec nie jest w stanie przekazać dzieciom, że ich matka nie żyje. Okłamuje dzieci, jeszcze przez kilka miesięcy od jej śmierci, wmawiając, że gdzieś wyjechała i nie może się kontaktować. Nie chrońmy dziecka, okłamując je. Zderzenie się z prawdą po tak długim czasie może być bardzo bolesne, a czas, po którym dzieci wybaczą ojcu, bardzo długi.

Nie musimy wszystkiego, w szczegółowy sposób wyjaśniać dziecku za pierwszym razem, ale gdy będzie miało więcej pytań, nie bójmy się szczerze odpowiedzieć.