Witamina B5 zwana również kwasem pantotenowym należy do grupy witamin dobrze rozpuszczalnych w wodzie. Występuje w produktach roślinnych i zwierzęcych, do jej syntezy dochodzi w jelitach.
Jest nieodporna na działanie promieniowana UV i niestabilna w wysokiej temperaturze. Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu, bierze udział w wielu procesach – w tym, w przemianach metabolicznych. Jakie funkcje sprawuje w organizmie witamina B5? Jakie są przyczyny, objawy i skutki jej niedoboru? Jak się je leczy?
Funkcje witaminy B5 w organizmie
Witamina B5 to mieszanina kwasu pantotenowego, pantenolu i panteiny. Aktywną postacią kwasy pantotenowego jest koenzym A, który uczestniczy aktywnie w wielu procesach metabolicznych. Witamina pełni w organizmie zróżnicowane funkcje:
- wpływa na metabolizm białkowo-tłuszczowy;
- bierze udział w syntezie hormonów steroidowych: kortyzolu, testosteronu, progesterony i estradio; oraz neurotransmiterów: dopaminy i serotoniny;
- jest niezbędna do produkcji przeciwciał chroniących organizm przed infekcjami wirusowymi i bakteryjnymi;
- uczestniczy w procesie regeneracji błon śluzowych i skóry;
- wpływa na regenerację tkanek i gojenie się ran;
- przeciwdziała procesowi tworzenia się zmarszczek;
- zapobiega przedwczesnemu starzeniu się i siwieniu;
- poprawia pigmentację włosów oraz ich ogólny stan;
-
Przeczytaj: Skorupki jajek w walce z osteoporozą? Jak najbardziej!
Dzienne zapotrzebowanie na witaminę B5 zależne jest od płci i wieku. Normy ustalone przez Instytut Żywności i Żywienia mają się następująco:
- niemowlęta – 1,7-1,8 mg
- dzieci: od 1. do 3. roku życia – 2 mg;
- dzieci: od 4. do 6. roku życia – 3 mg;
- dzieci: od 7. do 9. roku życia – 4 mg;
- chłopcy: od 10. do 12. roku życia – 4 mg;
- chłopcy: od 13. do 18. roku życia – 5 mg;
- dziewczęta: od 10. do 12. roku życia – 4 mg;
- dziewczęta: od 13. do 18. roku życia – 5 mg;
- mężczyźni: 5 mg
- kobiety: 5 mg
- kobiety w ciąży: 6 mg
- kobiety karmiące – 7 mg
-
Zobacz też: Coca-Cola wycofuje ze sprzedaży produkty zanieczyszczone metalem!
Przyczyny niedoboru witaminy B5
Powszechność występowania witaminy B5 sprawia, że bardzo trudno o jej niedobór. Najczęściej związany jest on z niedożywieniem i zaburzeniami odżywiania (anoreksja, bulimia); innym powodem mogą być niektóre schorzenia układu pokarmowego (np. choroby jelit) i idące za tym zaburzenia wchłaniania.
Objawy i skutki niedoboru witaminy B5
Skutki niedoboru witaminy B5mają wymiar przede wszystkim skórno-nerwowy. Do typowych objawów należą:
- skurcze nóg;
- bóle mięśni i stawów;
- sztywność mięśni po przebudzeniu;
- problemy z włosami: łysienie, przedwczesne siwienie, osłabienie i wypadanie włosów;
- pękanie skóry w kącikach ust („zajady”);
- kłopoty ze wzrokiem;
- uczucie ciągłego zmęczenia lub rozdrażnienia;
- możliwy jest rozwój depresji;
- zaburzenia snu;
- dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego: nudności, biegunki, bóle brzucha, niestrawność;
- utrata apetytu;
- obniżony poziom odporności: częste infekcje wirusowe i bakteryjne;
- długo gojące się rany;
- zaburzenia pracy układu sercowo-naczyniowego;
- spadek masy ciała;
- charakterystycznym objawem są piekące stopy.
-
Czytaj też: Krople do oczu które mogą zastąpić okulary!
Dieta
Witamina B5 jest powszechnie obecna w mięsie i produktach roślinnych. Można ją znaleźć m.in w: drożdżach piwnych, podrobach, otrębach pszennych, rybach, mleku i jego przetworach (np. jogurty, kefiry, sery, twarogi), mięsie kurczaka, jajach, orzechach, owocach (m.in. awokado, melony, pomarańcze, banany), warzywach (m.in. ziemniaki, brokuły), ryżu brązowym, pieczywie pełnoziarnistym, soi, nasionach roślin strączkowych, orzechach, niektórych grzybach.
Czy można przedawkować witaminę B5?
Przedawkowanie witaminy B5 nie zagraża zdrowiu i życiu, witamina jest dobrze rozpuszczalna w wodzie, organizm bez trudu wydala jej nadmiary wraz z moczem. Jednorazowe przyjęcie dużej dawki kwasu pantotenowego może jednak wywołać biegunkę.
Diagnostyka i leczenie
Niedobór witaminy B5 wykrywany jest w wyniku przeprowadzenia morfologii krwi – bardzo często w diagnostyce różnych niejednoznacznych dolegliwości. W pierwszym kroku lekarz ustala przyczyny wystąpienia niedoboru. Po ich wyeliminowani zaleca się stosowanie zbilansowanej diety, w niektórych przypadkach także suplementację. Wszystkie objawy spowodowane niedoborem witaminy B5 są odwracalna i ustępują po uregulowaniu poziomu witaminy w organizmie.
