Reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Crohna, Hashimoto, sarkoidoza, stwardnienie rozsiane, łuszczyca, cukrzyca typu 1 to tylko kilka najczęściej występujących chorób autoimmunologicznych. Do grupy tych chorób naukowcy zaliczają ponad 80 schorzeń, na które cierpi aż 4 procent światowej populacji.
Choroba autoimmunologiczna występuje kiedy to układ immunologiczny odpornościowy organizmu niszczy własne komórki i tkanki. U podłoża chorób autoimmunologicznych leży proces nazywany autoimmunizacją.
Najnowsze badania wykazują korelację między spożyciem witaminy D a zmniejszoną częstością występowania chorób autoimmunologicznych. Te same wyniki dotyczą suplementów kwasów tłuszczowych omega-3 pochodzenia morskiego.
Badanie pokazało, że u osób starszych, które przyjmowały suplementy witaminy D i kwasów tłuszczowych omega-3 przez 5 lat zmniejszyło się występowanie chorób autoimmunologicznych o 25-30% w porównaniu z osobami, które nie przyjmowało suplementów.
Starszy autor badań, dr Karen Costenbader, dyrektor Programu Lupus w Brigham and Women’s Hospital w Bostonie powiedziała, że niedobór witaminy D powiązany jest z szeregiem schorzeń, nie tylko łamliwymi kośćmi i zepsutymi zębami: „Choroba zapalna jelit, stwardnienie rozsiane i cukrzyca typu 2 są bardziej rozpowszechnione na północnych szerokościach geograficznych, gdzie poziom krążącej witaminy D jest niższy”. Costenbader dodała, że „zarówno wysokie stężenie 25-OH witaminy D w osoczu, jak i wysoka ekspozycja na promieniowanie UV w miejscu zamieszkania wiązały się ze zmniejszonym ryzykiem reumatoidalnego zapalenia stawów [RZS] wśród kobiet biorących udział w naszym badaniu”.
Badanie wykonane przez zespół doktor Costenbader wykazało również niższe ryzyko zachorowania na RZS u osób ze zwiększonym spożyciem tłustych ryb, czyli kiedy ich organizm otrzymuje większe dawki kwasów tłuszczowych omega-3. „Wyższy stosunek kwasów tłuszczowych omega-3 do całkowitej zawartości lipidów w błonach krwinek czerwonych był związany z mniejszą częstością występowania anty-CCP i reumatoidalnych przeciwciał czynnikowych oraz niższym stopniem progresji zapalenia stawów u zdrowych osób biorących udział w badaniu.”
Dr Costenbader i jej koledzy zrekrutowali 25 871 dorosłych do badania „VITamin D and OmegA-3 TriaL -VITAL”. Mężczyźni biorący udział w badaniu mieli co najmniej 50 lat, a kobiety 55 lat. Średnia wieku uczestników wynosiła 67 lat, a 51% badanych stanowiły kobiety.
Badacze podzielili uczestników na cztery losowo przydzielone grupy, z których każda przez okres 5 lat i 3 miesięcy otrzymywała dzienny przydział albo:
- placebo omega-3 i placebo witaminy D,
- 1 miligram (mg) suplementu kwasu tłuszczowego omega-3 i 2000 jednostek międzynarodowych (IU) witaminy D,
- placebo omega-3 i 2000 j.m. witaminy D,
- 1 mg suplementu kwasu tłuszczowego omega-3 i placebo witaminy D.
Badanie trwało od listopada 2011 roku do marca 2014 roku. Wszyscy uczestnicy badania byli monitorowani przez zespół lekarzy i naukowców przez kolejne 3,5 roku, do grudnia 2017 roku po kątem problemów autoimmunologicznych. Naukowcy oceniali wpływ witaminy D i kwasów tłuszczowych omega-3 na poszczególne stany autoimmunologiczne czy też choroby autoimmunologiczne w miarę pojawiania się ich.
W końcowej analizie częstość występowania chorób autoimmunologicznych zmniejszyła się o 25-30% u uczestników z trzech grup:
- tych, którzy przyjmowali suplementy witaminy D,
- tych, którzy przyjmowali suplementy kwasów tłuszczowych omega-3
- tych, którzy przyjmowali oba suplementy.
Naukowcy dodają, że działanie witaminy D3 okazało się silniejsze po 2 latach suplementacji. „Zmniejszenie częstości występowania RZS i polimialgii reumatycznej jest bardzo ważne dla reumatologii”, powiedziała doktor Costenbader. „Bardziej wyraźny efekt po 2-3 latach stosowania z witaminą D ma sens biologicznie i wspiera długotrwałe stosowanie”.
Współautorka badań prof. JoAnn Manson dodała, że „zarówno witamina D, jak i morskie kwasy tłuszczowe omega-3 mają właściwości immunomodulujące i przeciwzapalne. Zatem nasze odkrycie, że suplementy witaminy D, samodzielnie lub w połączeniu z morskimi kwasami omega-3, zmniejszają ryzyko rozwoju zaburzeń autoimmunologicznych, jest biologicznie wiarygodne i uzasadnia dalsze badania.”
Badacze dodają, że ich odkrycia są tym bardziej ekscytujące, ponieważ nie są dostępne żadne inne terapie zapobiegawcze, które zmniejszałyby ryzyko rozwoju tych poważnych schorzeń.
