Wojna trwająca na Ukrainie zmorzyła zainteresowanie militariami i wojskiem. Wiele osób zaczęło rozważać czy i kiedy mogą spodziewać się wezwania na kwalifikacje wojskową, która dotyczy wyłącznie mężczyzn, którzy ukończyli 19. rok życia.
Podlegają mu również kobiety, absolwentki uczelni publicznych i niepublicznych, które w danym roku akademickim kończą naukę na kierunkach: farmacja, analityka medyczna, wydział lekarsko-dentystyczny, wydział lekarski, psychologia, pielęgniarstwo, ratownictwo medyczne; oraz szkoły policealne na kierunkach: ratownictwo medyczne i farmacja. Kwalifikacja wojskowa to nic innego jak badanie i wywiad lekarski, w trakcie którego komisja lekarska stwierdza, czy kandydat zdatny jest do służby w wojsku. Na czym polega kwalifikacja wojskowa i jakie choroby dyskwalifikują ze służby?
Osoby podlegające obowiązkowej kwalifikacji wojskowej otrzymują imienne wezwania od wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (w zależności od miejscowości, w której mieszkają). Udając się na kwalifikację należy zabrać: dowód osobisty lub inny dokument tożsamości, posiadaną dokumentację medyczną, aktualną fotografię, dokumenty potwierdzające wykształcenie. Podczas posiedzenia komisji, stwierdza się, czy stan zdrowia danej osoby pozwala do odbycia służby wojskowej – w Polsce obowiązek powszechnej służby wojskowej został zniesiony, osoby, które otrzymują najwyższą kategorię zdrowia A zostają automatycznie przeniesione do rezerwy.
Jakie badania przeprowadza komisja?
Podczas badania przeprowadzanego przez komisje lekarską, wezwana osoba jest proszona o rozebrania się do bielizny. Badanie rozpoczyna się od pomiaru ciśnienia krwi, często prosi się o przedstawienie wyników badań wcześniej zleconej morfologii krwi i badania moczu. Kolejnym ważnym etapem jest mierzenie, wrzenie, badanie słuchu, wzroku oraz drożności nosa. Lekarze badają również postawę, aby wykluczyć jej wady, koniecznie przeprowadza się rozpoznawanie kolorów aby wykluczyć daltonizm. Lekarz przeprowadza również wywiad medyczny dotyczący przebytych chorób, stylu życia oraz możliwych chorób przewlekłych. Niektóre choroby wykluczają służbę w wojsku:
- daltonizm oraz wady wzroku wynoszące więcej niż +/- 3 dioptrie;
- poważne schorzenia kręgosłupa, w tym tzw. „zapadnięta klatka piersiowa”;
- problemy ze słuchem;
- cukrzyca i przewlekłe choroby serca;
- przewlekłe, szpecące choroby skóry;
- poważne urazy mózgu i czaszki.
Po przeprowadzeniu wszystkich badań komisja określa zdolność kandydata do służby wojskowej i kwalifikuje go według czterech kategorii:
- A – zdolny do czynnej służby wojskowej;
- B – czasowo niezdolny do czynnej służby wojskowej;
- D – niezdolny do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju;
- E – trwale i całkowicie niezdolny do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju oraz w czasie mobilizacji.
Kandydat otrzymuje również książeczkę wojskową i bez odbycia służby wojskowej przenoszony jest do rezerwy, co oznacza, że w czasie pokoju nie będzie powoływany do zasadniczej służby wojskowej. Osoby, które w czasie kwalifikacji otrzymały kategorię „B” nie mają uregulowanego stosunku do powszechnego obowiązku obrony przez tak długi czas na jaki kategoria ta została im przyznana. Po upływie czasu wskazanego przez komisję kandydat ponownie zostanie wezwany na komisję i wówczas otrzyma prawdopodobnie inna kategorię. Kwalifikacji wojskowej nie podlegają obywatele polscy, którzy są również obywatelami innych państw i na stałe zamieszkują poza granicami RP.
Programy ćwiczeń rezerwistów
Przygoda z wojskiem nie zawsze kończy się przeniesieniem do rezerwy. Co jakiś czas starują programy szkoleń rezerwistów. W ich trakcie powołuje się osoby przeniesione wcześniej do rezerwy do odbycia szkoleń, które mogą trwać od jednego do 90 dni. Do tej pory najczęściej wzywa się osoby, które odbyły wcześniej zasadniczą służbę wojskową, złożyły przysięgę i które mają przydzieloną jednostkę, do której mają się wstawić.
Zwykle wezwanie na szkolenia wojskowe otrzymuje się co najmniej 14 dni przed terminem przybycia. Warto pamiętać, że od decyzji można się odwołać – np. jeżeli na odbycie szkoleń nie pozwala nam stan naszego zdrowia. Jakimi kryteriami kierują się wojskowe Komendy Uzupełnień wzywając rezerwistów?
Kluczowe znaczenie ma wyszkolenie wojskowe, kwalifikacja żołnierza rezerwy, stan zdrowia oraz wiek. Jak podkreśla rzecznik jednej z WKU – „Profesjonalizacja Sił Zbrojnych, a co się z tym wiąże modernizacja techniczna armii, determinuje konieczność przeszkalania żołnierzy rezerwy i przygotowania ich do obsługi nowoczesnego sprzętu, systematycznie wchodzącego na wyposażenie jednostek wojskowych. Żołnierze rezerwy pozostający na przydziale mobilizacyjnym, bez cyklicznego szkolenia, z biegiem czasu tracą nabytą w wojsku wiedzę i umiejętności. Dlatego bardzo istotnym czynnikiem jest podtrzymywanie ich kondycji, wyszkolenia oraz zapoznanie z nowoczesną techniką wojskową i metodami jej wykorzystywania”
Wojsko wzywa także… samochody
Nie każdy jest świadomy, że zgodnie z prawem wojsko w wyjątkowych sytuacjach może zarekwirować na swoje potrzeby samochody prywatne. Sprawa znana jest większości posiadaczy samochodów terenowych – o takie właśnie przeważnie upomina się armia. W teorii wojsko ma prawo do przejęcia pojazdu każdego obywatela.
Zgodnie z Art. 208. 1. Ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej: „Na urzędy i instytucje państwowe oraz przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, a także osoby fizyczne może być nałożony obowiązek świadczeń rzeczowych, polegających na oddaniu do używania posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych na cele przygotowania obrony Państwa.”
Na podstawie tego zapisu Wojskowe Komendy Uzupełnień monitorują rejestry pojazdów i w porozumieniu z samorządem ustalają miejsce, w którym znajduje się pojazd, którym wojsko jest zainteresowanie, następnie decyzją administracyjną wyznacza się wybrane pojazdy do świadczeń rzeczowych na rzecz obrony. Otrzymanie decyzji jeszcze nie oznacza, że wojsko przejmuje pojazd, jeżeli nie odwołamy się od decyzji w ciągu 14 dni, pozostanie on na wojskowej liście „rezerwy”. I właściwie pozostanie na niej nigdy nie wzywany do „służby” – tak więc bez obaw.
Pojazd należy odstawić w stanie sprawnym, z dokumentacją oraz pełnym bakiem paliwa w wyznaczone miejsce na mocy stosownego wezwania. Jeżeli wojsko przejmie pojazd jest odpowiedzialne za jego utratę i wszelkie uszkodzenia, zobowiązane do zwrotu w stanie niepogorszonym, choć jak przewiduje prawo – „nie ponosi odpowiedzialności za jego zużycie, gdy był prawidłowo użytkowany”. Za użytkowanie pojazdu właścicielowi przysługuje ryczałt odpowiadający szkodzie oraz stawce amortyzacji. Z decyzją administracyjną lepiej się pogodzić – za uchylanie się od obowiązku grozi 30 dniowy areszt lub kara grzywny.
Posłuchaj podcastów:
