Nerw błędny, znany również jako dziesiąty nerw czaszkowy, jest jednym z dwunastu nerwów czaszkowych pochodzących z mózgu.
Nerw błędny często nazywany jest „nerwem wędrownym” ze względu na jego rozległe i dalekosiężne połączenia. Jest on istotną częścią osi mózg-jelito, rozciąga się od pnia mózgu do różnych narządów w całym ciele, w tym serca, płuc, przewodu pokarmowego i innych kluczowych struktur. Odgrywa ważną rolę w modulacji stanu zapalnego, utrzymaniu homeostazy jelitowej oraz regulacji przyjmowania pokarmu, uczucia sytości i homeostazy energetycznej.
Nerw błędny dostarcza sygnały z mózgu do ciała, regulując:
- Tętno
- Smak
- Przemówienie
- Wrażenia skórne
- Wrażenia mięśniowe
- Odpowiedź immunologiczna
- Częstość oddechów
- Ciśnienie krwi
- Produkcja śluzu
- Produkcja śliny
- Trawienie
- Częstotliwość oddawania moczu
- Nastrój.
Nerw błędny ma dwie gałęzie – lewy nerw błędny i prawy nerw błędny, każda z nieco innymi funkcjami. Lewa gałąź wpływa przede wszystkim na serce, podczas gdy prawa gałąź wpływa głównie na płuca. Razem pomagają utrzymać równowagę w autonomicznym układzie nerwowym.
Oto 8 głównych funkcji i ról nerwu błędnego to:
1. Przywspółczulny układ nerwowy
- Pomaga obniżyć tętno, obniżyć ciśnienie krwi i pobudzić trawienie po posiłku
Nerw błędny jest głównym składnikiem przywspółczulnego układu nerwowego, który jest odpowiedzialny za promowanie procesów relaksacyjnych i regeneracyjnych w organizmie.
2. Funkcja serca
- Pomaga spowolnić bicie serca
Nerw błędny wpływa na częstość i rytm serca, komunikując się z rozrusznikiem serca (węzłem zatokowo-przedsionkowym), aby spowolnić bicie serca w okresach odpoczynku i relaksu.
3. Kontrola oddechowa
- Pomaga kontrolować szybkość i głębokość oddychania
Reguluje oddychanie, wysyłając sygnały do przepony i innych mięśni oddechowych, pomagając kontrolować szybkość i głębokość oddychania.
4. Procesy trawienne
- Ma kluczowe znaczenie dla skutecznego rozkładu i wchłaniania składników odżywczych, a także regulacji apetytu i odruchów żołądkowo-jelitowych
Nerw błędny odgrywa istotną rolę w promowaniu trawienia, stymulując wydzielanie enzymów trawiennych i pomagając w przemieszczaniu pokarmu przez przewód żołądkowo-jelitowy.
5. Funkcja immunologiczna
- Ostatnie badania wykazały, że nerw błędny może modulować reakcję zapalną organizmu
Może komunikować się z komórkami odpornościowymi, wpływając na produkcję cytokin i poziom stanu zapalnego. To powiązanie doprowadziło do opracowania terapii ukierunkowanych na nerw błędny, które pomagają regulować stan zapalny w takich schorzeniach, jak reumatoidalne zapalenie stawów i nieswoiste zapalenie jelit.
6. Reakcja na stres
- Uspokaja organizm
Nerw błędny bierze udział w reakcji organizmu na „odpoczynek i trawienie”, która przeciwdziała reakcji na stres „walcz lub uciekaj”. Pomaga uspokoić organizm i sprzyja relaksowi.
7. Zaangażowanie społeczne
- Reguluje emocje
Istnieją dowody sugerujące, że nerw błędny może odgrywać rolę w interakcjach społecznych i regulacji emocji, ponieważ łączy się z mięśniami twarzy zaangażowanymi w ekspresję i obszarami mózgu związanymi z emocjami.
8. Komunikowanie się z osią jelitowo-mózgową
- Ułatwia prawidłową funkcję między jelitem a mózgiem
Nerw błędny służy jako krytyczne ogniwo w osi jelitowo-mózgowej, ułatwiając dwukierunkową komunikację między jelitami a mózgiem. Ta komunikacja jest niezbędna do utrzymania zdrowia jelit oraz wpływania na nastrój i zachowanie.
Zaburzenia lub dysfunkcje nerwu błędnego mogą mieć różny wpływ na funkcje organizmu i mogą być powiązane z takimi stanami, jak zaburzenia rytmu serca, zaburzenia żołądkowo-jelitowe i zaburzenia nastroju. Jednymi z oznak problemów z nerwem błędnym mogą być:
- Refluks
- Ból brzucha
- Wzdęcia
- Trudności z połykaniem
- Zawroty głowy
- Omdlenia
- Ochrypły głos
- Świszczący oddech
- Niewyjaśniona utrata wagi
- Utrata apetytu
- Uczucie sytości po zjedzeniu bardzo małej ilości jedzenia
- Mdłości
- Wymioty
- Przewlekłe problemy lub zaburzenia nastroju.
Eksperci uważają, że istnieje silny związek między biomem jelitowym a zdrowym nerwem błędnym. Utrzymanie zbilansowanej diety oraz ćwiczenia fizyczne pomagają w utrzymanie nerwu wędrującego w zdrowiu. Dodatkowo ćwiczenia głębokiego oddychania, medytacja i praktyki uważności mogą stymulować nerw błędny i sprzyjać relaksowi.
Usunięcie zębów mądrości może poprawić jeden ze zmysłów – wiemy który
