Selen jest minerałem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy, enzymów i układu odpornościowego.
Oto 9 korzyści zdrowotnych selenu:
1. Selen jest silnym przeciwutleniaczem
Przeciwutleniacze to związki zawarte w żywności, które zapobiegają uszkodzeniom komórek powodowanym przez wolne rodniki. Wolne rodniki to produkty uboczne procesów, które codziennie powstają w organizmie – takich jak metabolizm. Palenie papierosów, spożywanie alkoholu i stres mogą powodować nadmiar wolnych rodników co prowadzi to do stresu oksydacyjnego uszkadzającego zdrowe komórki. Stres oksydacyjny jest powiązany z chorobami przewlekłymi, takimi jak choroby serca, choroba Alzheimera i rak, a także z przedwczesnym starzeniem się i ryzykiem udaru. Przeciwutleniacze, takie jak selen, pomagają zmniejszyć stres oksydacyjny poprzez kontrolowanie liczby wolnych rodników.
2. Selen może zmniejszyć ryzyko niektórych nowotworów
Oprócz zmniejszenia stresu oksydacyjnego selen może pomóc obniżyć ryzyko niektórych nowotworów. Badania wykazują, że wysoki poziom selenu otrzymanego z pożywiania we krwi wiąże się z niższym ryzykiem niektórych typów raka, w tym raka piersi, płuc, okrężnicy i prostaty. Suplementacja selenem może poprawić jakość życia osób poddawanych radioterapii.
3. Selen chroni przed chorobami serca
Dieta bogata w selen może pomóc w utrzymaniu zdrowego serca, ponieważ niski poziom selenu wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób serca. Badanie na ponad 433 000 osobach z chorobami serca wykazało, że przyjmowanie suplementów selenu obniżyło poziom białka C-reaktywnego markera zapalenia (CRP). Dodatkowo zwiększył poziom peroksydazy glutationowej, silnego przeciwutleniacza. Oznacza to, że selen może pomóc obniżyć ryzyko chorób serca poprzez zmniejszenie stanu zapalnego w organizmie. Stan zapalny są powiązane z miażdżycą lub odkładaniem się blaszki miażdżycowej w tętnicach. Miażdżyca może prowadzić do udaru, zawału serca oraz innych chorób układu krwionośnego.
4. Selen wspomaga leczenie depresji
Niski poziom selenu wiąże się z depresją, stanami lękowymi, zmęczeniem i dezorientacją. Badania wykazują, że suplementacja selenu (100 mcg / dzień) przez 5 tygodni poprawia nastrój, poziom energii i zmniejsza lęk.
5. Selen promuje zdrowy umysł
Selen jest bardzo ważny dla zdrowia mózgu. Selen pomaga zapobiegać osłabieniu umysłowemu. Selen polepsza funkcje poznawcze, pozytywnie wpływa na lepsze myślenie, zimniejsza utratę pamięci. Niski poziom selenu wiąże się ze słabymi funkcjami poznawczymi, problemami z pamięcią i niskim poziomem neuroprzekaźników w mózgu. Pacjenci z chorobą Alzheimera w większości przypadków mają 60% poziomu selenu znajdującego się w mózgu zdrowych ludzi. Jedno z badań wykazało, że spożywanie bogatych w selen orzechów brazylijskich poprawiało płynność werbalną i inne funkcje umysłowe u pacjentów z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi. Również dieta śródziemnomorska, bogata w produkty bogate w selen, takie jak owoce morza i orzechy, wiąże się z niższym ryzykiem zachorowania na chorobę Alzheimera.
6. Selen jest ważny dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy
Selen jest najbardziej skoncentrowany w tarczycy i pomaga regulować jej pracę. Pomaga chronić tarczycę przed uszkodzeniami oksydacyjnymi i odgrywa istotną rolę w produkcji hormonów tarczycy. Ciężki niedobór selenu może upośledzać jego funkcję i jest powiązany z różnymi chorobami tarczycy. Niskie poziomy selenu w surowicy są związane ze zwiększonym ryzykiem autoimmunologicznego zapalenia tarczycy i niedoczynności tarczycy. Niektóre badania wykazały, że suplementy selenu mogą przynosić korzyści osobom z chorobą Hashimoto.
7. Selen wzmacnia układ odpornościowy
Selen odgrywa ważną rolę w zdrowiu układu odpornościowego. Ten przeciwutleniacz pomaga obniżyć stres oksydacyjny w organizmie, co zmniejsza stan zapalny i wzmacnia odporność. Badania wykazały, że podwyższony poziom selenu we krwi jest związany ze wzmocnioną odpowiedzią immunologiczną. Suplementy selenu mogą pomóc wzmocnić układ odpornościowy u osób z grypą, gruźlicą i wirusowym zapaleniem wątroby typu C.
8. Selen może pomóc zmniejszyć objawy astmy
Astma to przewlekła choroba, która atakuje drogi oddechowe. Te drogi oddechowe ulegają zapaleniu i zaczynają się zwężać, powodując objawy, takie jak świszczący oddech, duszność, ucisk w klatce piersiowej i kaszel. Astma została powiązana ze zwiększonym poziomem stresu oksydacyjnego i stanem zapalnym w organizmie. Pacjenci z astmą z wyższym poziomem selenu we krwi mają lepszą czynność płuc niż ci z niższymi poziomami.
9. Selen ma wpływ na płodność i zdrowie reprodukcyjne
Zrównoważony poziom selenu jest ważny dla zdrowia reprodukcyjnego zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. U mężczyzn selen jest ważny dla produkcji nasienia i testosteronu. Selen zwiększa ruchliwość plemników. U kobiet odpowiedni poziom selenu jest szczególnie ważny we wczesnej ciąży. W jednym badaniu kobiety, które cierpiały z powodu nawracających poronień, częściej miały niższy poziom selenu we krwi.
Zalecana dzienna dawka selenu dla dorosłych wynosi 55 mikrogramów (mcg) dziennie.
Najwięcej selenu znajdziemy w:
- orzechach brazylijskich
- rybach
- wołowinie
- drobiu
- ziarnach
- jajkach
- grzybach
- szpinaku
Margines między niedoborem a toksycznością selenu jest bardzo wąski. Dlatego jego spożycie musi być odpowiednie – za dużo lub za mało może mieć negatywne skutki.
Przyczyną wysokiego poziomu selenu z reguły jest nadmierne jego spożycie, albo z diety bogatej w selen, albo z przyjmowania zbyt dużej ilości suplementów.
Objawy toksyczności selenu obejmują:
- nudności
- wymioty
- biegunka
- ból brzucha
- wysypka skórna (zapalenie skóry)
- niskie ciśnienie krwi
- szybkie bicie serca
- oddech podobny do czosnku
- metaliczny posmak w ustach
- drżenie
- skurcze mięśni
- dezorientacja
- delirium
- śpiączka
Do niedoboru selenu najczęściej dochodzi w takich sytuacjach jak:
- żywienie pozajelitowe
- nieswoiste zapalenie jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna
- choroba nerek
- choroba Alzheimera
- choroba Gravesa (nadczynność tarczycy) lub niedoczynność tarczycy.
W wielu przypadkach obniżony poziom selenu występuje również u osób chorych na:
- ostre zapalenie trzustki
- reumatoidalne zapalenie stawów
- retinopatię
- niewydolność nerek
- AIDS
- depresją
