W całej Polsce odbywają się dziś (1.09) obchody 83. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Niemal równolegle, przed godziną 5:00 uroczystości rozpoczęły się na Westerplatte i w Wieluniu, na który 1 września 1939 roku spadły niemieckie bomby.
Oficjalne obchody odbyły się również między innymi przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie, a także we Frampolu na Lubelszczyźnie, niemal całkowicie zniszczonym w wyniku niemieckiego nalotu.
1 września 1939 roku wojska niemieckie bez wypowiedzenia wojny przekroczyły o świcie na prawie całej długości granice Rzeczypospolitej, rozpoczynając tym samym pierwszą kampanię II wojny światowej. W uroczystości organizowanej przez Wojsko Polskie na Westerplatte wzięli udział m. in. prezydent Andrzej Duda, marszałek Senatu Tomasz Grodzki i szef MON Mariusz Błaszczak. Tradycyjnie o 4:45 zawyły syreny alarmowe, upamiętniające rozpoczęcie ataku niemieckiego pancernika Schleswig-Holstein na Wojskową Składnicę Tranzytową. Podczas uroczystości głos zabrał prezydent i minister obrony narodowej, odczytany zostanie Apel Pamięci, przewidziano też odezwę harcerzy.
Na Westerplatte oddziały polskie pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego do 7 września 1939 broniły placówki przed atakami wroga z morza, lądu i powietrza. Według rożnych źródeł, gdy wybuchły walki, na półwyspie przebywało 210-240 Polaków. W walkach poległo 15 polskich żołnierzy, około 30 zostało rannych. Liczbę zabitych po stronie niemieckiej szacuje się na 50 żołnierzy, rannych – na około 120. W ciągu dnia w Gdańsku obchody odbędą się m. in. na Placu Obrońców Poczty Polskiej oraz przy dawnej Victoriaschule, więzieniu, w którym w pierwszych dniach wojny przetrzymywano i torturowano gdańskich Polaków.
Z kolei symbolem cywilnych ofiar początku wojny stał się Wieluń, w 1939 roku leżący nieopodal granicy z III Rzeszą Niemiecką. O 4:40 na Placu Legionów odbyła się uroczystość w hołdzie ofiarom bombardowania śpiącego miasta. W tych obchodach wziął udział premier Mateusz Morawiecki. O 11:00 rozpoczęła się msza święta na odrestaurowanych fundamentach wieluńskiej fary. Zaś wieczorem – o 21:00 – odbędzie się prapremiera oratorium „Oratorium dla Wielunia” Krzesimira Dębskiego. Liczba ofiar niemieckiego nalotu na Wieluń jest rozbieżna. Instytut Pamięci Narodowej potwierdził w śledztwie śmierć co najmniej 127 osób. Prokuratorzy IPN nie wykluczyli jednocześnie, że ofiar mogło być nawet kilkaset. Podawana często liczba 1200 osób, które poniosły śmierć, może według badaczy dotyczyć ofiar z całego powiatu wieluńskiego z tego okresu.
1 września obchodzony jest Dzień Weterana Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej. Z tej okazji Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych organizuje w Warszawie uroczystości w hołdzie bohaterskim Obrońcom Ojczyzny 1939 roku oraz wszystkim walczącym o wolność naszego kraju podczas II wojny światowej. O 11:00 przed Grobem Nieznanego Żołnierza rozpoczął się Apel Pamięci połączony z ceremonią wręczenia medali „Pro Patria”.
83. rocznicę wybuchu II wojny światowej upamiętnił także Kraków. O 9:00 odprawiona została msza święta w katedrze wawelskiej. Natomiast o 10:30 rozpoczną się uroczystości na cmentarzu Rakowickim przy Pomniku Żołnierzy Września i Armii „Kraków”.
Wieczorne uroczystości z udziałem marszałek Sejmu Elżbiety Witek i ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka odbędą się o 18:00 we Frampolu na Lubelszczyźnie. 13 września 1939 roku niemieckie lotnictwo zbombardowało Frampol, niszcząc ponad 80 proc. zabudowy miasta.
Samoloty 8 Korpusu Lotniczego Luftwaffe zrzucały bomby burzące i zapalające na budynki mieszkalne i gospodarcze w centrum miejscowości. Frampol, ze swoim bardzo regularnym planem ulic i dużym rynkiem, przypominał swoistą tarczę strzelecką. Mieszkańcy przed bombardowaniem ukrywali się na pobliskich polach i wąwozach, stąd odnotowano jedynie kilka ofiar tragicznego nalotu. Frampol był jednym z najbardziej zniszczonych miast Polski w czasie II wojny światowej. Podczas uroczystości w 80. rocznicę bombardowania premier Mateusz Morawiecki określił Frampol mianem „polskiej Guerniki”.
IAR
