Wielkanoc wypada zawsze między 22 marca a 25 kwietnia. Niedziela Palmowa rozpoczyna Wielki Tydzień i może wypaść między 15 marca a 18 kwietnia. Tyle matematyki.
Niedziela Palmowa jest ostatnią niedzielą Wielkiego Postu i upamiętnia triumfalny wjazd Jezusa Chrystusa do Jerozolimy wraz z apostołami. Mieszkańcy miasta powitali przybyszów rzucając im pod nogi gałązki palmowe i oliwne. Witając wykrzykiwali:
Hosanna! Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie. Błogosławione królestwo ojca naszego Dawida, które przychodzi. Hosanna na wysokościach!
Palmowa tradycja
Tradycja wykonywania palm wielkanocnych narodziła się w VII wieku we Francji. Prawdziwymi mistrzami we własnoręcznym wykonywaniu palm są Polacy. Palmy-rekordzistki mają nawet kilkadziesiąt metrów wysokości! Zwyczaj zachował się przede wszystkim na Kurpiach w parafii Lipniki i Nysie, a także w Małopolsce w Limanowej i w Lipnicy Murowanej. Co więcej co roku organizowane są tam konkursy na najpiękniej udekorowaną i najwyższą palmę.
Palmowe kategorie
Albo rodzaje palm, jak kto woli. Jak wylicza Wikipedia w Polsce wyróżniamy trzy typy. Są to:
- palma wileńska – z różnych rodzajów traw i drobnych kwiatów, suszonych i barwionych na różne kolory ciasno owiniętych wokół kijka w formie wałeczka, o długości od 20 do 70 cm, popularna szczególnie w dużych miastach
- palma kurpiowska – z bibułowych ręcznie wykonywanych kwiatów, przymocowanych do leszczynowego (lub z młodej sosny) pręta oplecionego dodatkowo borówką, jałowcem, bukszpanem. Może mieć nawet 10 metrów wysokości
- palma z południa Polski to kilkunastometrowe pręty wierzbowe, wiklinowe albo leszczynowe przewiązane rytmicznie szpagatem lub rzemieniem. Rzecz jasna starannie ozdobione
Palmowe przesądy
Aż trudno w to uwierzyć, ale z Niedzielą Palmową związanych jest całe mnóstwo przesądów. I tak połknięcie bazi z palmy miało być panaceum na ból głowy i gardła. Pierwotnie nawet było gwarantem płodności! Po Niedzieli Palmowej palmy umieszczano za świętymi obrazami, by spalić je zimą a popiołu użyć w trakcie Środy Popielcowej.
Zabronione było trzymanie palemek wielkanocnych do góry nogami. Serio. Powód? By nie gziły się krowy. W niektórych regionach Polski palmami okładano boki zwierząt.
Do dziś w niektórych wsiach Małopolski kultywowany jest wyjątkowy zwyczaj związany z Niedzielą Palmową. To Pucheroki, czyli przebierańcy, którzy odwiedzają domy z samego rana.
