Len zwyczajny (łac. linum usitatissimum) jest rośliną oleistą, znaną ludziom już od wieków. Wykorzystywano go do wyrobu tkanin, lin oraz oleju.
Olej lniany otrzymuje się w wyniku tłoczenia dojrzałych nasion lnu przy użyciu metody „na zimno” – w bardzo niskich temperaturach. Cechuje się on lekko żółtawą barwą, charakterystycznym zapachem oraz, nieco orzechowym smakiem. Przez znaczną część lekarzy i dietetyków uważany jest za jeden z najzdrowszych tłuszczów roślinnych. Medycyna potwierdza również, że jest on skuteczny w leczeniu bądź łagodzeniu objawów niektórych chorób cywilizacyjnych.
Skład oleju lnianego
W oleju lnianym znajdziemy wiele cennych składników, wśród nich:
- nienasycone kwasy tłuszczowe omega 3 oraz omega 6;
- kwasy nasycone – stearynowy, palmitynowy, erukowy, mirystynowy; fitosterole;
- Witaminy – A, grupy B, C, E
- białka;
- enzymy;
- składniki mineralne: magnez, wapń, fosfor, miedź, cynk.
Właściwości i zastosowanie oleju lnianego:
- Zawarte w oleju kwasy omega 3 i omega 6 wpływają na regulowanie poziomu cholesterolu – zmniejsza to ryzyko wystąpienie miażdżycy, nadciśnienia oraz chorób serca (w tym szczególnie: zawału).
- Wspomniane wyżej kwasy tłuszczowe okazują się również pomocne w profilaktyce nowotworów – zwłaszcza raka piersi, jajnika, jelita grubego i prostaty. Mają również działanie antyoksydacyjne.
- Olej wspomoże również pracę mózgu i będzie zapobiegał przewlekłym stanom zapalnym. Jest doskonałym wzbogaceniem diety dziecka pomagając w zapamiętywaniu i procesie uczenia się.
- Zapobiega i wspiera leczenie zespołu nadpobudliwości dziecięcej (ADHD).
- Wspomaga równowagę hormonalną organizmu. Wpływa to korzystnie na zdrowie skóry, wspiera leczenie trądziku, egzemy, łuszczycy i oparzeń słonecznych. Poprawia się również elastyczność skóry.
- Regeneruje, wzmacnia i osłania błony śluzowe w całym układzie trawiennym i wydalniczym. Wspiera leczenie hemoroidów.
- Bogaty skład oleju lnianego wspomaga procesy trawienne. Dzięki aktywizacji przemiany materii będzie zapobiegać tworzeniu się kamieni żółciowych.
Spożywanie oleju lnianego zalecane jest również kobietom w ciąży i karmiącym piersią – ze względu na zwiększone zapotrzebowanie na kwasy omega 3.
Nie mniej jednak należy jego stosowanie skonsultować z lekarzem.
Świetnie nadaje się do:
- zimnych sosów,
- surówek,
- sałatek,
- koktajli owocowych i warzywnych,
- twarogu,
- past kanapkowych,
- chłodnych zup,
- jogurtu,
- maślanki,
- kefiru,
- soków,
- wody.
Przechowywanie oleju lnianego:
Olej lniany „nie lubi” wysokich temperatur i światła. Dla tego nie nadaje się m.in. do smażenia, w wyniku którego traci wszystkie swoje właściwości. Powinien być również przechowywany w ciemnych, szklanych butelkach, najlepiej w zaciemnionych i chłodnych miejscach. Przy zakupie warto wybierać olej, z krótką datą przydatności.
Zalecane dawkowanie oleju lnianego:
- Przy stosowaniu profilaktycznym zalecane jest spożywanie 2-6 łyżek stołowych dziennie;
- Dawka lecznicza określona jest na 6-8 łyżek stołowych dziennie;
- Można używać przelicznika: 1g oleju na 1 kg masy ciała;
Przeciwskazania do stosowania oleju lnianego:
Mimo wielu zalet, olej lniany nie jest polecany przy niektórych dolegliwościach. W szczególności nie powinny go stosować osoby zmagające się z biegunkami – duża ilość błonnika zawarta w oleju lnianym może nasilić dolegliwości. Olej jest również odradzany osobom po operacjach jamy brzusznej, przy zapaleniu pęcherzyka żółciowego i chorobach zapalnych trzustki. Szczególnie szkodliwe będzie tu działanie żółciopędne.
Warto również wiedzieć, że len jest rośliną wyposażoną w mechanizmy obronne przed „roślinożernymi”. Oprócz wielu wymienionych wyżej składników prozdrowotnych zawiera również substancje szkodliwe i trujące – amigdalinę, flawonoidy cyjanogenne – które obciążają nerki oraz wątrobę. Nadmierne spożywanie może więc zaszkodzić zdrowiu.
