Komunikacja z drugim człowiekiem jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania we współczesnym świecie. W relacjach rodzinnych stanowi ona podstawę istnienia więzi. Musimy rozmawiać, by pozostać dla siebie bliskimi. Jednak sprawia ona niemałe kłopoty rodzicom podczas rozmów z ich dziećmi w każdym wieku. Jest jednak kilka sposobów, by stała się ona łatwiejsza i przyjemniejsza.
1. Opanuj emocje. Nie zawsze możliwe jest zupełne pozbycie się uczuć, zwłaszcza tych nagłych jak złość. Postaraj się jednak wyciszyć i ochłonąć przed rozmową z dzieckiem.
2. Używaj określeń nazywających zachowania, a nie dziecko. Na przykład, zamiast mówić „jesteś nieznośny” spróbuj „Odezwałeś się w sposób niekulturalny”.
3. W miarę możliwości używaj słów prostych i uniwersalnych, które zrozumie dziecko i których znaczenie zna.
4. Zachowaj otwartą postawę. Postaraj się nie zakładać nogi na nogę lub splatać rąk na klatce piersiowej. Komunikacja to nie tylko słowa.
5. Podczas rozmowy usiądź obok dziecka, a nie naprzeciwko. Zostanie to odebrane jako bycie po stronie dziecka i może pomóc podczas omawiania trudnych tematów.
6. Rozmawiając ze swoim dzieckiem, staraj się zachować podejście partnerskie, a nie dominujące.
7. Stwórz dziecku przestrzeń na jego pomysły. Zapiszcie swoje pomysły na kartce własne oraz dziecka i wspólnie decydujcie, który z nich jest najlepszy i dlaczego.
8. Nie przerywaj dziecku podczas wypowiedzi, zwłaszcza nastolatkowi. Trudno im się otworzyć więc kiedy już się to stanie pozwól dziecku dokończyć własną wypowiedź.
9. Reaguj na spontaniczne pytania dziecka typu: co robisz? Często w ten sposób sygnalizują chęć rozmowy.
10. Jeśli to możliwe przeprowadzaj trudne rozmowy w środowisku najbardziej „bezpiecznym” dla dziecka np. jego pokój.
11. Zamiast pytać „jak było w szkole?” spróbuj „Co dziś sprawiło Ci największą radość podczas zajęć?”. Bardziej szczegółowe pytanie pozwoli się dziecku otworzyć i pokaże faktyczne zainteresowanie rodzica.
12. Daj dziecku prawo do odpoczynku. Jako dorosły chcesz w sobotę nadgonić tygodniowe obowiązki domowe, jednak zauważ i uszanuj czas dziecka, które chce odpocząć po szkole czy zajęciach dodatkowych.
13. Nazywaj emocje. Zamiast rzucać oskarżeniami w stronę dziecka, postaraj się nazwać własne odczucia. Dziecko na pewno łatwiej przyjmie komunikat „jestem zła, czuję gniew” niż „Ty zawsze bałaganisz, nigdy nie robisz tego, o co proszę”.
14. Podczas trudnych rozmów z dorastającymi dziećmi pozwól im na czas do namysłu. Nie zawsze wiedzą jak odpowiedzieć w danej chwili.
15. Daj dziecku inne wyjścia. Zamiast zmuszać do pogadanek, zaproponuj do wyboru rozmowę, wspólne wyjście na spacer lub chwile w samotności. Czasami nie potrzeba rozmowy a odrobiny przestrzeni.
16. Staraj się podkreślać własne obserwacje bez dodawania własnych ocen sytuacji. Przykładowo zamiast „jesteś nieukiem” powiedz „zauważyłam, że Twoje oceny z matematyki się pogorszyły, potrzebujesz pomocy?”.
17. Kontroluj na bieżąco, czy Twoje komunikaty zostały odpowiednio odebrane przez dziecko, często kłótnie wynikają z innego zrozumienia słów, którego można łatwo uniknąć, pytając co jakiś czas czy wszystko jest jasne.
18. Gdy rozmawiasz z dzieckiem, staraj się wyjść z punktu, gdzie to dziecko jest centrum wydarzeń. Na Twoje uczucia i spostrzeżenia przyjdzie czas. Zostaw przestrzeń dziecku, by najpierw podzieliło się tym, czym chce, chyba że samo zdecyduje, byś Ty zaczął rozmowę.
19. Bądź naturalny. Dzieci wyczuwają, kiedy nie jesteśmy szczerzy. Lepie siąść do rozmowy ze wzburzonym wyrazem twarzy niż sztucznym uśmiechem.
20. Podczas korygowania zachowań pociechy starajmy się nie odkładać rozmowy zbyt długo. Małe dziecko zapomni o całej sytuacji, a starsze nie będzie pamiętało swoich pobudek.
21. Unikaj określeń typu zawsze, nigdy, ciągle itp.
22. Pytaj, jaką naukę dziecko wyniosło z danej sytuacji. Dzieci często same dostrzegają swoje błędy, a nawet mają już plany naprawcze.
23. Zapewniaj dziecko o swojej miłości niezależnie od sytuacji. Dzieci najbardziej chcą być kochane, zwłaszcza gdy popełnią błąd. Nie chodzi tu o akceptacje złych zachowań, ale zaakcentowanie, że mimo to kochasz dziecko takie, jakim jest.
24. Ucz dziecko wdzięczności. Ucz je mówić „dziękuje”, ale i sam używaj tego słowa w codziennych sytuacjach.
25. Pozwól dziecku na płacz. Zapewnij o swojej obecności i wsparciu zamiast znanego wszystkim „nie płacz”.
26. Unikaj słowa grzeczny. Dla dziecka brzmi ono niezrozumiale. Zamiast tego spróbuj mówić o spokoju, szacunku itp.
27. Unikaj słynnego „nie bo nie”. Tłumaczenie swoich decyzji dziecku pozwoli mu w przyszłości lepiej podejmować samodzielne decyzje. Poza tym dziecko zasługuje na racjonalne wytłumaczenie odmowy.
28. Nie poruszaj tematu dziecka z rodziną lub przyjaciółmi w jego obecności. Nawet jeśli wydaje się zajęte zabawą, dziecko usłyszy, co o nim mówisz, a nikt nie lubi być obgadywany.
29. Nie bagatelizuj jego problemów. Każdy z nas jakieś ma i to, że dziecięce kłótnie z kolegami wydają się niczym w porównaniu z naszym terminarzem, nie umniejsza ich wadze dla dziecka. Dla niego to jest aktualnym kryzysem, a zadaniem rodzica jest wspierać i pomóc.
30. Chwal. Zauważaj wysiłki pociechy i nie wahaj się je głośno doceniać. To tylko wzmocni motywację do dalszego działania.
Komunikacja z dzieckiem może wydawać się trudna i nie ma niezawodnej recepty, by odbywała się bez nieporozumień. Jednak przy szczerych chęciach rodziców i przestrzeganiu kilku prostych zasad może być wiele przyjemniejsza i prostsza. A udana komunikacja z dzieckiem owocuje w późniejszym życiu i dzieci i naszym.
Posłuchaj podcastów:
