Adaptogenami nazywane są nietoksyczne zioła i substancje adaptacyjne pochodzenia naturalnego, które dostosowują się do naszych potrzeb. Mają one na celu zwiększenie odporności i tolerancji na stres emocjonalny i fizyczny. Robią to poprzez interakcję z osią podwzgórze-przysadka-nadnercza i układem współczulno-nadnerczowym, które są zaangażowane w reakcję organizmu na stres.
Adaptogeny dostosowują produkcję hormonów i reakcje fizjologiczne na stres, aby zapewnić, że całe ciało działa tak, jak powinno.
Rośliny należące do grupy adaptogenów wspomagają utrzymanie homeostazy – równowagi w organizmie, rozwiązują problemy z koncentracją, poprawiają pracę mózgu, walczą z bólami głowy, suchością oczu, wysokim ciśnieniem krwi, a nawet pomagają w walce z chorobami nowotworowymi.
Aby zioło było zaliczone do grupy adaptogenów musi spełniać trzy warunki:
- być nietoksyczne
- zmniejszać stres
- wspomagać równowagę organizmu i mieć działanie immunostymulujące.
Z punktu widzenia tradycyjnej medycyny ajurwedyjskiej i chińskiej adaptogeny mają one dosłownie pomóc w odzyskaniu naszych korzeni, bo to one przywracają równowagę w życiu. Dlatego też główną częścią roślin używanych do adaptogennych nalewek ziołowych i ekstraktów w proszku są korzenie.
Lekarze medycyny naturalnej wymieniają prawie 70 ziół adaptogennych, które mogą się różnić między sobą budową, ale wszystkie spełniają powyżej wymienione wymagania.
Wśród najpopularniejszych i najczęściej rekomendowanych adaptogenów lekarze medycyny naturalnej wymieniają:
Ashwagandha
Klasyczne zioło ajurwedyjskie i znany adaptogen, ashwagandha – witania ospała ma zarówno właściwości immunomodulujące jak i przeciwzapalne. Pomaga zwiększyć liczbę białych krwinek, zwalczać zmęczenie i poprawia zdrowie autoimmunologiczne. Ponadto najnowsze badania pokazują, że regularne przyjmowanie ashwagandha może również pomóc w radzeniu sobie z lękiem.
Astragalus
Od wieków stosowane w tradycyjnej medycynie chińskiej. To adaptogenne zioło chroni organizm przed chorobami i wspomaga wątrobę. Wpiera działanie układu sercowo-naczyniowego, układu odpornościowego i trawienia oraz układu nerwowego. Traganek jest czasami stosowany miejscowo ze względu na jego właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.
Rhodiola
Jeden z oryginalnych adaptogenów do łagodzenia stresu i koncentracji. Badania potwierdzają to, a także wykazują, że regularne przyjmowanie różeńca górskiego pomaga w zwalczaniu zmęczenia, które przytępia naszą sprawność umysłową i koncentrację. Różeniec może także pomóc zmniejszyć apetyt na słodycze.
Eleuterokok
Eleuterokok, znany również jako żeń-szeń syberyjski, jest idealny do ożywienia chi i przez wieki był ważnym ziołem w medycynie chińskiej. Zioło to przywraca energię życiową, wspiera również funkcję nadnerczy promując rozpad hormonów stresu krążących w ciele.
Kordyceps
Uważa się, że przyjmowanie kordycepsu, grzyba leczniczego, jako adaptogenu, jest dobre dla zdrowia wątroby, nerek i serca. Niektóre badania łączą kordyceps z promowaniem długowieczności i poprawą zaburzeń erekcji.
Maca
Maca jest czasami nazywana „peruwiańskim żeń-szeniem”, mimo że nie ma związku z azjatycką rośliną. Maca była jednak szanowana w starożytnej kulturze Inków ze względu na jej zdolność do zwiększania siły, energii i wytrzymałości, podobnie jak żeń-szeń. Maca ma zdolność do poprawy libido i funkcji seksualnych. Badania również wykazują, że może pomóc w przypadku uderzeń gorąca, nocnych potów i innych objawów menopauzy.
Sea Buckthorn
Rokitnik zwyczajny to super owoc, który zawiera wszystkie kwasy omega – nie tylko 3, 6 i 9, ale także bardzo rzadkie 7 – a także ponad 60 przeciwutleniaczy i co najmniej 20 minerałów. Znany jako „Święty Owoc” w Himalajach, gdzie jest uprawiany, jest często używany w celu poprawy zdrowia skóry, pomaga w leczeniu łuszczycy i spowolnia procesy starzenia. Może być również stosowany do poprawy zaburzeń żołądkowo-jelitowych i zdrowia okrężnicy.
Schisandra
Ten mniej znany adaptogen to chińska czerwona jagoda. Tak jak acai jest uważane za superowoc, schisandra jest znana jako super jagoda. Smakowo zawiera wszystkie pięć głównych elementów smakowych, co daje jej równowagę smaku.
Owoce zawierają cukry, kwasy organiczne (kwas cytrynowy, kwas jabłkowy, kwas winowy) i witaminę C. Nasiona zawierają schizandrynę i schizandrol oraz witaminę E. Owoce zwiększają zdolności do pracy umysłowej i fizycznej, usuwają zmęczenie, poprawiają ostrość widzenia w ciemności. Ponadto mają właściwości wzmacniające odporność i zwalczające stres.
Rhaponticum
Korzeń Rhaponticum carthamoides – szczodrak krokoszowaty, jest pełen przeciwutleniaczy, które wspomagają zdrowie komórek, a nawet obniżają poziom lipidów we krwi. Niektóre badania wykazały, że rhaponticum może pomóc w stymulowaniu układu nerwowego i pamięci.
Rhaponticum jest jednak najbardziej znane ze swoich zdolności do naśladowania działania sterydów w naturalny sposób. Rhaponticum może pomóc w przyspieszeniu przyrostu masy ciała, szczególnie w mięśniach szkieletowych, całkowicie niezależnie od testosteronu. Rezultatem jest zwiększenie masy mięśniowej bez użycia sterydów anabolicznych, co oznacza, że rhaponticum jest idealny dla osób, które chcą zwiększyć masę w zdrowy sposób poprzez trening siłowy.
Holy Basil
Święta bazylia, znana również jako tulasi, pomaga wzmocnić naturalną reakcję organizmu na stres fizyczny i emocjonalny pomagając naszej fizjologii lepiej reagować na stresory. Istnieje wiele udowodnionych korzyści ze spożywania świętej bazylii, w tym zapobieganie rakowi, pielęgnacja skóry, zmniejszenie lęku i obniżenie poziomu glukozy we krwi u osób cierpiących na cukrzycę.
Zanim zaczniesz przyjmować adaptogeny skonsultuj się z lekarzem. Niektóre zioła mogą wchodzić w interakcje z lekami na receptę.
