Astygmatyzm zwany również niezbornością rogówkową jest wadą wzroku (polegającą na jego zniekształceniu) na skutek niesymetryczności rogówki oka.
Jest to wada, która uniemożliwia układowi optycznemu oka utworzenie punktowego obrazu na siatkówce. Upraszczając: prawidłowo zbudowana rogówka powinna mieć równe krzywizny podobne do piłki nożnej, u osób chorych na astygmatyzm przybiera ona jednak kształty owalny. Dokładna przyczyna rozwoju astygmatyzmu nie jest jeszcze poznana przez medycynę. Wiadome jest jednak, że jest to choroba dziedziczna, która może być spowodowana także poprzez urazy oka.
Wyróżnia się wiele rodzajów astygmatyzmu:
Astygmatyzm regularny– objawia się prostopadłością przekrojów układu optycznego oka w miejscach gdzie moc optyczna jest największa i najmniejsza. Jest to najczęstsza forma stygmatyzmu, w ramach której można wyróżnić:
- astygmatyzm regularny prosty (rogówka jest bardziej prosta/ spłaszczona w przekroju pionowym);
- astygmatyzm regularny odwrotny (rogówka jest bardziej prosta/ spłaszczona w przekroju poziomym);
- astygmatyzm regularny skośny (spłaszczenie rogówki ma miejsce pomiędzy przekrojem poziomym a pionowym).
Astygmatyzm nieregularny to sytuacja chorobowa, w której rogówka posiada nieregularne kształty (jest to rzadka odmiana)
Pod względem klasyfikacji klinicznej (ze względu na położenie ognisk) można wyróżnić:
- astygmatyzm krótkowzroczny zwykły – jedno z ognisk znajduje się na siatkówce, drugie przed nią.
- astygmatyzm krótkowzroczny złożony – oba ogniska znajdują się przed siatkówką.
- astygmatyzm nadwzroczny zwykły – jedno z ognisk znajduje się na siatkówce, drugie za nią.
- astygmatyzm nadwzroczny złożony – oba ogniska znajdują się za siatkówką.
- astygmatyzm mieszany – jedno z ognisk znajduje się za siatkówką, drugie przed nią.
Objawy:
Wśród charakterystycznych objawów astygmatyzmu można wymienić:
- zamazane (zamglone) widzenie przedmiotów obserwowanych z daleka i z bliska;
- bóle oczu i głowy;
- tarcie i mrużenie oczu;
- częste mruganie,
- przekrzywianie głowy,
- ogólne zmęczenie,
- problemy z koncentracją,
- zaburzenia czytania.