Durian (zybuczkowiec) to owoc pochodzący z Azji, gdzie doceniane są jego wartości odżywcze i właściwości prozdrowotne.
Uważany jest za … najbardziej śmierdzący owoc na świecie, nie przeszkadza to jednak Azjatom w postrzeganiu go jako „najpyszniejszy owoc”, jak sami mawiają – „pachnie jak piekło, smakuje jak niebo”.
Nazwa Durian pochodzi z języka malajskiego od słowa „duri”, co oznacza „kolce”; jest związana z kolczastą skórką tego owocu. Pochodzi on z tropikalnych regionów Azji południowo-wschodniej, typowym dla niego gatunkiem jest „durian pospolity”, oprócz niego wyróżnia się jeszcze ok 20 innych gatunków.
Owoce rosną na dużych drzewach, które sięgają ok. 50 metrów wysokości, sezon na nie trwa od czerwca do sierpnia oraz od listopada do stycznia. Durian jest sporych rozmiarów, może ważyć ok 4kg i osiągać 40cm wysokości. Posiada kolczastą skórkę w kolorze żołto-brązowym ora intensywnie żółty miąższ o konsystencji porównywalnej dobudyniu lub surowego ciasta. Poniżej przedstawiamy wartości odżywcze durianu oraz jego właściwości prozdrowotne.
Wartości odżywcze
Durian jest owocem kalorycznym, w 100g znajduje się ok 147kcal kalorii, posiada jednak umiarkowany indeks glikemiczny (IG=49). Zawiera wszystkie podstawowe składniki odżywcze – białka, tłuszcze, węglowodany oraz błonnik. Bogaty jest w witaminy: A, B1, B2, B3, B6, B9, B12 i C; oraz w minerały – żelazo, wapń, fosfor, magnez, miedź, mangan, potas, cynk, i sód.
Właściwości
Durian skrywa w sobie wiele witamin minerałów, stąd wynikają jego prozdrowotne właściwości. Jedną z zalet durianu jest wysoka zawartość błonnika, która sprawia, że pomaga utrzymać regularny rytm wypróżnień. Dzięki zawartości potasu durian reguluje ciśnienie krwi, korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego, poprawia funkcjonowanie mózgu. W tym zakresie podobnie działa także mangan, który poprawia koncentrację.
Żelazo i miedź pozytywnie oddziałują na proces produkcji czerwonych krwinek. Korzystnie wpływa na żołądek oraz dolegliwości ze strony układu pokarmowego, może łagodzić podrażnienia żołądka spowodowane m.in. zjedzeniem ostrych potraw. Zawartość witamin z grupy B oraz witaminy C sprawia, że durian zwalcza wolne rodniki, zapobiega procesom starzenia oraz chorobom serca. Można po niego sięgnąć także w przypadku gorączki, przy infekcjach, w stanach osłabionej odporności oraz przy anemii.
Zastosowanie mają także liście durianu – wywar z nich przygotowany pomaga w leczeniu depresji. Liście wykorzystywano w azjatyckiej medycynie ludowej do obniżania gorączki i podnoszenia odporności. Wyciągi z durianu mają także właściwości odmładzające. Owoce zawierają tryptofan, który jej znanym naturalnym środkiem nasennym.
Śmierdzący lecz pożądany
Zapach durianu jest tak mocny i nieprzyjemny, że można wyczuć go z odległości nawet kilkuset metrów; porównywalny jest do zapachu zgniłej cebuli lub padliny. Co ciekawe, po pozostawieniu duriana w lodówce na 24 godziny, jego „aromat” dotrze nawet do zamkniętego w kartonie mleka. W związku z tym faktem owoc doczekał się własnego znaku zakazu spożywania i wnoszenia do miejsc publicznych, takich jak restauracje, hotele, komunikacja miejska, samoloty i centra handlowe.
W krajach, w których owoc jest popularny spotkać można specjalne tablice zakazujące wnoszenia durianu – „no durians”, za złamanie tego zakazu można otrzymać karę grzywny. Zapach jaki niesie ze sobą durian stał się obiektem zainteresowania naukowców. Badania przeprowadzone w niemieckim Centrum Badawczym Chemii Spożywczej w Fresing wykazały obecność w owocu aż 41 odorantów – substancji odpowiedzialnych za nieprzyjemny zapach.
Pomimo to, durian jest nazywany „królem owoców” jest najbardziej pożądanym owocem świata. Za jednego owoc trzeba zapłacić ok 250zł, nawet w krajach, w których jest on powszechny kilogram durianów kosztuje ok. 459 Baht (ok. 55zł). Owoce bardzo łatwo i szybko się psują, nie można więc ich przewozić na większe odległości. Durian najczęściej jest spożywany przy stoiskach, na których jest sprzedawany.
Po zakupie owoce są od razu rozłupywane maczetą aby można było je zjeść, spożywane są więc najczęściej na surowo. Smak owocu trudno określić – niektórzy porównują do smaku malin, orzechów, serka waniliowego oraz prażonej cebulki. W Azji z durianu przygotowuje się pasty, koktajle, cukierki, wypieki oraz lody. Stosuje się go także jako dodatek do potraw mięsnych. Uznaniem cieszą się także pestki durianu (wielkości kasztanów), które w krajach azjatyckich smażone są na oleju i podawane z ryżem i cukrem. W smaku przypominają orzechy.
Czy durian jest niebezpieczny?
Tak, może nawet zabić – nie ma to jednak nic wspólnego z jego spożyciem. Duriany rosną na kilkudziesięciometrowych drzewach, spadający owoc może wiec dotkliwie zranić lub zabić osobę przebywającą pod drzewem. Przypadki śmierci odnotowano m.in. w Indonezji. Zagrożenie stanowić może także skórka owocu, która pokryta jest ostrymi kolcami, które mogą dotkliwie poranić ręce osoby niedoświadczonej. Przy stoiskach duriany obierane są w specjalnych twardych rękawicach.
