Wydawać by się mogło, że tak zaawansowana jesień jak w listopadzie, to czas odpoczynku dla ogrodników, kiedy nie muszą oni patrzeć w stronę swoich roślin.
Nic bardziej mylnego. Ogród aktywny jest przez cały rok, a listopad to miesiąc, od którego zależy jak wystartują wiosenne uprawy i nasadzenia.
Grabienie liści
Jedyne miejsce, z którego powinno się zgrabiać liście to trawnik. W pozostałych miejscach stanowią naturalną osłonę przed mrozem, a rozkładając się dostarczają próchnicy ii składników pokarmowych. Ich rola w przyrodzie jest bardzo ważna. Wyjątkiem są drzewa i krzewy porażone chorobami, spod których powinno się wygrabiać opadłe liście, stanowiące rezerwuar patogenów.
W żadnym wypadku NIE WOLNO palić zgrabionych wcześniej stosów liści, czy gałęzi. W tym miesiącu są już zimowym schronieniem dla wielu małych zwierząt – pożytecznych owadów, małych ssaków, w tym ryjówek i jeży, czy gadów. Należy je pozostawić nienaruszone aż do wiosny, kiedy temperatury dodatnie się ustabilizują, a przyroda zacznie tętnić życiem.
Zabiegi agrotechniczne
W listopadzie należy przekopać grządki i ziemię wokół roślin, po czym ościółkować te wrażliwe na zimno. Do tego celu można użyć gałązek drzew iglastych, kory, słomy lub agrowłókniny zimowej. Przekopanie pomaga napowietrzyć ziemię i niszczy nasiona części chwastów. Ściółkowanie nie tylko zapobiega wzrostowi niepożądanych roślin,a le także chroni przed zimnem i bardzo niebezpieczną suszą fizjologiczną.
W listopadzie można również wysiewać nasiona ozime – czyli te, których siewki zimują pod śniegiem. Dotyczy to niektórych roślin ozdobnych i warzyw. W dalszym ciągu zbierać z warzywniaka można jarmuż, natkę pietruszki – te rosną nawet pod śniegiem. Jeżeli miesiąc jest ciepły, wiele roślin jeszcze ciągle kwitnie, szczególnie w jego pierwszej połowie.
Sadzonki
w listopadzie można pobierać sadzonki krzewów. W tym celu pół zdrewniałe lub zdrewniałe pędy nale zy wyciąć i podzielić na 15 cm długości kawałki. Każdy z nich musi mieć pąk śpiący. Tniemy zawsze na skos, pół cm nad węzłem, tak, żeby powierzchnia cięcia leżała od wnętrza na zewnątrz. Zapobiega to zaleganiu wody i soków wypływających z rany,a co za tym idzie, rozwojowi chorób grzybowych.
Prawidłowo przygotowane pędy należy zanurzyć dolną częścią w ukorzeniaczu i umieścić w mieszaninie wilgotnego piasku z perlitem,w jasnym pomieszczeniu. Skrzynki przykryć i codziennie wietrzyć. Po około 6 – 8 tygodniach młode roślinki powinny wypuścić korzenie. Po kolejnych czterech można je wysadzić do osobnych pojemników. Na miejsce stałe mogą trafić pod koniec maja, w czerwcu.
Rośliny cebulowe
O ile nie trafiły do ziemi wcześniej, to ostatni moment, żeby wysadzić do gruntu cebule roślin kwitnących wiosną. W listopadzie sadzić można tulipany, krokusy, narcyzy, szafirki, śnieżyce i przebiśniegi.
Nadchodzące przymrozki oznaczają, że z gruntu trzeba wykopać karpy dalii i mieczyków. Oczyszczone przechowuje się w chłodnym, przewiewnym miejscu aż do kolejnego sezonu.
Osłony i podpory
Krzewy i drzewa iglaste można związać sznurkiem tak, żeby obfite opady zalegającego śniegu, nie wyłamywały konarów. Podobnie traktuje się jukki i trawę pampasową. Karby tych roślin są ogromnie wrażliwe na zalegającą wilgoć.
O ile wcześniej wystąpiły już przymrozki, należy sprawdzić stan okryć i chochołów, oraz podpór. Wszystkie usterki naprawiać na bieżąco.
Dokarmianie ptaków
Sypanie pożywienia dla ptaków należy zacząć, kiedy pokrywa śniegu utrzyma się 2 – 3 dni. Rozpoczęcie dokarmiania oznacza, że trzeba je konsekwentnie kontynuować aż do wiosny, kiedy nasi skrzydlaci goście będą mieli już obfitość naturalnego pożywienia. W żadnym wypadku NIE WOLNO podawać chleba, ani resztek ze stołu. Najlepsze są surowe, niełuskane ziarna słonecznika lub specjalne mieszanki zimowe zawierające nasiona wysokotłuszczowe.
Dla sikor można wywieszać kawałki surowej, niesolonej słoniny lub specjalne kule przeznaczone dla tego rodzaju.
Poza tym należy pamiętać o podlewaniu roślin zimozielonych. Oszczędnie i mniej niż w sezonie wegetacyjnym, ale nadal potrzebują wody, żeby przetrwać, zadanie mają trudniejsze niż ich zrzucający liście krewniacy.
Praca włożona w listopadowy ogród przyniesie wymierne efekty wiosną, kiedy rośliny silne, zdrowe i w dobrej kondycji strząsną z siebie resztki zimowego snu, dając prawdziwą eksplozję życia.
Posłuchaj podcastów:
