Morwa czarna pochodzi z rodziny morwowatych – jak jej nazwa wskazuje. Naturalnie rośnie W Iranie, skąd została zawleczona do innych krajów i obecnie rośnie w niemal całej Azji i części Europy. Dzięki swoim różnorodnym właściwościom, części rośliny od wieków wykorzystywano w medycynie ludowej i naturalnej. Owoce, liście i kora drzewa zawierają wiele cennych substancji.
Ciemnofioletowe owocostany orzeszkowe mają mnóstwo witamin. Zawierają, między innymi karotenoidy, witaminy z grupy B (B1, B2, B3 i B9) i witaminę C. Dodatkowo są bogate w różne minerały – fosfor, magnez, potas, wapń i żelazo. Osoby będące na diecie też mogą je spokojnie spożywać ze względu na małą ilość kalorii – w 100 gramach znajdują się tylko 64 kalorie.
Przetwory z owoców są świetne dla cukrzyków i osób z nadwagą, a suszone są doskonałą przekąską. Wyciśnięty z owoców sok ma działanie delikatnie przeczyszczające i odkażające. Sprawdza się jako środek wykrztuśny, napotny i przeciwbakteryjny, jest idealny do wspomagania leczenia wszelkich infekcji górnych dróg oddechowych. Zwalcza kaszel, różne stany zapalne, działa przeciwgorączkowo, pomaga na problemy z nerkami i żołądkiem. Stosuje się go taż w przypadku leczenia anemii ze względu na dużą ilość żelaza.
Liście i korzenie morwy czarnej ze względu na swoje pobudzające metabolizm działanie są bardzo cenione w dietetyce. Stosuje się je jako ważny składnik w dietach odchudzających. Substancje zawarte w morwie czarnej nie tylko przyśpieszają metabolizm, ale też mają pozytywny wpływ na przemianę cukrów. Dzięki temu niwelowane jest nadmierne wchłanianie cukru, normuje się poziom insuliny w krwi, zwiększa się uczucie sytości. Napary z kory oprócz tego, że stymulują przemiany materii, wspomagają diurezę, czym pomagają dbać o stan nerek.
Owoce czarnej morwy są soczyste i bardzo orzeźwiające z charakterystycznym słodko-kwaśnym smakiem. Wykazują właściwości pobudzające trawienie. Można przygotować z nich lecznicze syropy, soki, nalewki, napary, dżemy, konfitury, wina lub jeść je na surowo. Owoce świetnie zwalczają wszelkiego rodzaju zapalenia, używano ich też do zatamowania krwawienia. Co więcej mają działanie antyoksydacyjne, czyli chronią komórki przed mutacjami kancerogennymi. Zawarte w nich żelazo i tanin mają pozytywny wpływ na kondycję skóry, paznokci i włosów.
W tradycyjnej medycynie chińskiej i tybetańskiej wyciągu z owoców morwy używano do leczenia zapalenia tkanki kostnej i okołostawowej. Medycyna wschodnia wykorzystywała je także do leczenia chorób układu krwionośnego, a także jako preparat zapobiegający krwotokom. Ze względu na swoje działanie i dużą ilość witamin podawano je osobom, które cierpiały na anemię i kobietom podczas miesiączki. W tamtejszej medycynie ludowej stosowało się niedojrzałe owoce morwy na biegunkę, a dojrzałe przy problemach jelit i żołądka. Napar z dojrzałych jagód stosowano też podczas zatrucia, działał on jako środek napotny, rozpuszczający śluz, moczopędny i przeczyszczający. Liście morwy stosowano jako opatrunki na ukąszenia węży i jako antidotum na zatrucie tojadem mocnym.
We współczesnej medycynie roślina ta jest stosowana w przypadkach raka piersi i jajników oraz zapaleń stawów. Świeżo wyciśnięty sok ma działanie przeciwpasożytnicze. Z kolei odwary z korzeni i gałązek pomagają na przeziębienie, kaszel i astmę. Nalewki dzięki swoim właściwościom przeciwgorączkowym pomagają zwalczyć grypę, anginę i przeziębienie.
Owoce morwy czarnej powinno się zbierać w drugiej połowie lipca, kiedy dojrzeją, natomiast liście zbiera się wiosną lub późnym latem. Ważnym jest przy tym, ich prawidłowe suszenie. Należy to robić w przewiewnym, nie wilgotnym pomieszczeniu lub na słońcu, żeby zapobiec pleśnieniu.
Przepis na syrop na przeziębienie i kaszel
Owoce rozgniatamy w garnku, a następnie odstawiamy na 4-5 dni do chłodnego miejsca. Później filtrujemy ciecz przez sito, sok wlewamy z powrotem do naczynia, dodajemy cukier (w ilości mniejszej niż użyta ilość owoców). Smażymy preparat na wolnym ogniu i przelewamy do butelek, które szczelnie zakręcamy.
Napar z suszonych owoców uzyskamy zalewając wrzątkiem szklankę, w której będą 2 łyżki stołowe rozdrobnionych owoców. Przykrywamy szklankę i odkładamy na godzinę, później odcedzamy. Należy pić 1/3 szklanki przed posiłkami. Jest skuteczny w walce z grypą, przeziębieniem i gorączką.
Uwaga – niektóre z odmian hodowlanych morwy białej mają owoce czarne, po dojrzeniu. Dlatego są mylnie uznawane za morwę czarną. Roślina jest ciepłolubna i umiarkowany klimat Polski jest dla niej zbyt zimny. Ma też, w odróżnieniu od białej krewniaczki, włochate liście, jest mniejsza i ma inny pokrój.
Posłuchaj naszych podcastów:
