Zerwanie relacji z bliską osobą zawsze jest czasem trudnym niosącym ze sobą wiele cierpienia.
Paradoksalnie, rozstanie z osobami, które nas skrzywdziły lub ranią cały czas są jeszcze trudniejsze. Bardzo często osoba, która kończy niezdrową relację (np. kobieta kończąca małżeństwo) jest oceniana przez inne osoby – często bez znajomości całej sytuacji (np. bez wiedzy o przemocy fizycznej lub psychicznej stosowanej przez partnera). Zakończenie toksycznej relacji kojarzy się zwykle z zakończeniem związku – tymczasem każda relacja może przybrać szkodliwą, toksyczną formę – znajomość, przyjaźń, relacja matki z córką, itp.
Osoby, które wchodzą i trwają w toksycznych relacjach są z reguły osobami z problemami emocjonalnymi, dotyczącymi głównie nadmiernego strachu przed porzuceniem i odrzuceniem. Niejednokrotnie na tle emocjonalnym towarzyszą im niepewność, niezdecydowanie i poczucie zależności. Czynniki te znacząco utrudniają zerwanie relacji – nawet jeśli inne, bezstronne osoby ją zauważają i podejmują próby przekonania do rozstania.
Kolejnym czynnikiem utrudniającym wyjście z toksycznej znajomości – zwłaszcza z toksycznego związku jest zaniżone poczucie własnej wartości. Partner, często stosuje przemyślaną, niezwykle inteligentną przemoc psychiczną, podkopując na każdym kroku samoocenę prześladowanego partnera. Często wmawia mu że jest beznadziejny, nic nie potrafi sam, że bez niego nie da sobie rady (m.in. stwierdzenie: „beze mnie nie istniejesz”). Niejednokrotnie sytuację komplikuje fakt zależności finansowej – krzywdzona osoba, często nie posiada pracy i całkowicie jest zależna od finansów oprawcy – w takiej sytuacji, zwyczajnie wieży w fakt, że sobie nie poradzi. Co gorsza, niekiedy ofiara jest wdzięczna partnerowi, że ten dalej chcę z nią być. Człowiek raniony w taki sposób przez partnera zaczyna myśleć, że nie zasługuje na nikogo lepszego, że powinien się cieszyć z tego co ma. Podobnie jest w przypadku toksycznej przyjaźni – szczególnie jeśli fałszywy przyjaciel / przyjaciółka jest jedyną osobą, którą się ma.
Toksyczna relacja z rodzicem ma wiele aspektów. Może objawiać się nadopiekuńczością, wtrącaniem się w kwestie związkowe i zawodowe, krytykowanie wszystkich podejmowanych decyzji, irracjonalna chęć zachowania dziecka przy sobie (nie pozwalanie na to, aby mogło się usamodzielnić). Przykłady można mnożyć. Na samą myśl o zerwaniu toksycznej relacji z rodzicem – nawet w sytuacji, w której wiemy, że jest toksyczna – osoba krzywdzona odczuwa wyrzuty sumienia, czuję się jak „niewdzięcznik”. W tym przypadku można jednak spróbować naprawić tę relację (jeśli nam na niej zależy) – często wystarczy szczera rozmowa z rodzicami lub rodzicami – którzy nie dostrzegają swoich błędów, a dzieci często nie potrafią informować o ich popełnianiu. W zanadrzu pozostaje również terapia u psychologa. Czasami trzeba będzie zastosować „tymczasowe zawieszenie relacji” – zerwanie kontaktów – aby skłonić rodziców do refleksji. Decyzje te są trudne , jednak często pozwolą na naprawienie relacji i sprawią, że obydwie strony będą szczęśliwe.
Ważną obawą towarzyszącą próbie zakończenia toksycznej relacji jest obawa o to, co będzie później. Osoba krzywdzona często jest bardzo wrażliwa i uczuciowa. Chociaż sama cierpi, na myśl o zerwaniu rozmyśla nad tym, czy tej drugiej osobie nie będzie przykro, czy jej nie skrzywdzi. Obawia się również, jak sama odnajdzie się po zakończeniu związku czy przyjaźni – m.in. z kim będzie spędzać czas? Często nie może pogodzić się z samotnością, która ją czeka.
Podstawą do walki z toksycznymi relacjami powinien być szacunek do samego siebie i troska o własne dobro – a więc forma pozytywnego egoizmu.
Toksyczny związek – jak go rozpoznać i jakie kroki trzeba podjąć by się przed nim obronić?
Posłuchaj naszych podcastów:
