Bluszczyk kurdybanek – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania

Bluszczyk kurdybanek (bluszczyk ziemny) to zioło występujące na terenie Europy oraz Azji, w Polsce traktowany jest jak uporczywy chwast.

Rośnie najczęściej na pastwiskach, łąkach polach oraz miedzach. Inne nazwy kurdybanku to: kondratek, kumdran, obłożnik, bluszczak i kocimorda. Należy do rodziny jasnotowatych (wraz z min. melisą, miętą, majerankiem i lawendą), jest to niewielka zielna roślina osiągająca 10-20cm wysokości, łatwo się zakorzenia.

Jej cechą charakterystyczną jest płożąca, rozgałęziona łodyga. Liście są sercowato-okrągłe lub nerkowate z karbowanym brzegiem, są zimotrwałe. Od kwietnia do czerwca roślinę ozdabiają drobne, niebieskofioletowe kwiaty. Bluszczyk najlepiej rośnie na terenach żyznych i wilgotnych, przez znaczną ekspansywność może stać się uciążliwym chwastem, warto więc go hodować z daleka od innych roślin.

Bluszczyk kurdybanek posiada wiele właściwości leczniczych, m.in. działa oczyszczająco, ściągająco i przeciwzapalnie. Od wielu lat roślina wykorzystywana jest w ziołolecznictwie. Surowcem zielarskim bluszczyku jest ziele. Poniżej prezentujemy skład oraz właściwości prozdrowotne i lecznicze bluszczyku kurdybanku.

• Czytaj również: Co się stanie, jeśli wyciśniesz cytrynę do swojej kawy?

Skład

Za cennymi dla zdrowia właściwościami kryje się bogaty skład bluszczyku kurdybanka. Znajdziemy w nim: fenolokwasy (kwas rozmarynowy, kawowy, ferulowy), flawonoidy (pochodne kwercetyny, apigeniny i luteoliny), seskwiterpeny, triterpeny, taniny, saponiny, glechominę, garbniki (stanowią ok 7%), cholinę, olejek eteryczny, kwasy organiczne, sole mineralne.

• Czytaj również: 6 wspaniałych herbatek na które warto się skusić przed snem

Właściwości

Bluszczyk kurdybanek posiada wiele cennych właściwości prozdrowotnych i leczniczych, które były szczególnie doceniane w tradycyjnej medycynie germańskiej – św. Hildegarda z Bingen polecała roślinę na kamienie żółciowe, choroby płuc i piersi.

Dzięki zawartości garbników wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbiegunkowe, działa korzystnie na błony śluzowe układu pokarmowego. Stosowany jest w przypadku wszelkich zaburzeń układu pokarmowego, wspiera walkę z niestrawnością, przyspiesza przemianę materii, poprawia trawienie oraz pobudza wydzielanie soków trawiennych. Przynosi również ulgę w zespole jelita drażliwego, oczyszcza organizm z toksyn. Ponadto regeneruje wątrobę, zapobiega zaleganiu żółci w woreczku żółciowym oraz wspiera pracę trzustki. Można go stosować na wzdęcia oraz gazy.

• Czytaj również: Coraz bardziej popularny superfood. Figi i ich zalety

Z korzyścią kurdybanek również oddziałuje na serce, może być stosowany w przypadku zaburzeń jego rytmu. Regularnie stosowany prowadzi do uspokojenia układu nerwowego, łagodzi stres oraz wspiera produkcję leukocytów.

Kurdybanek wspiera układ odpornościowy, działa wirusobójczo i bakteriobójczo. Hamuje namnażanie się niektórych rodzajów grzybów na skórze. Napar przygotowany z kurdybanku sprawdzi się w przypadku przeziębienia oraz grypy, wspomoże leczenie infekcji górnych dróg oddechowych. Pomaga zwalczyć napady duszności, uporczywy kaszel, oczyszcza płuca poprzez rozrzedzenie zalegającej wydzieliny, co umożliwia odkrztuszanie. Można go stosować jako płukankę do ust i gardła, oraz bezpośrednio na hemoroidy.

Dzięki właściwościom wspierającym układ pokarmowy i stymulującym wydzielanie soków trawiennych co przyspiesza przemianę materii – bluszczyk kurdybanek wspiera odchudzanie. Działa również diuretycznie – pomaga pozbyć się nadmiaru wody z organizmu.

Bluszczyk kurdybanek może być stosowany również zewnętrznie. W tym celu, do przemywania skóry można wykorzystać napary, które działają regenerująco i przeciwzapalnie. Świetnie sprawdzą się w walce ze świądem, zamianami zapalnymi skóry, w tym z egzemą i trądzikiem, przyspieszą gojenie się ran, oparzeń oraz skaleczeń. Zioło jest również cenionym dodatkiem do kąpieli, działa wówczas przeciwzapalnie, może być stosowany w kuracjach przeciwreumatycznych. Bluszczyk stosowany zewnętrznie zmniejsza aktywność gruczołów łojowych, łagodzi objawy przetłuszczającej się skóry.

• Czytaj również: Dlaczego jedzenie szparagów zmienia zapach moczu?

Zastosowanie

Bluszczyk kurdybanek jest cenioną rośliną dekoracyjną, którego zapach odstrasza komary. W kuchni i zielarstwie najczęściej wykorzystuje się liście oraz kwiaty. Dobrze jest poszukiwać ich w lokalizacjach oddalonych od ruchliwych dróg oraz uprzemysłowionych miejsc, aby uniknąć zanieczyszczeń środowiska, które przedkłada się również na zdrowotność ziół.

Zbierając bluszczyk kurdybanek należy zachować szczególną ostrożność, łatwo jest pomylić go z bluszczem oraz jasnotą różową, które posiadają toksyczne właściwości i nie nadają się do spożycia. Aby uniknąć pomyłki należy pamiętać, że bluszcz jest rośliną pnącą, tymczasem kurdybanek – płożącą; jasnota ma podobne kwiaty, lecz różni się liśćmi, które są zdecydowanie większe i przypominają pokrzywę.

• Czytaj również: 10 herbat, których warto unikać przez snem

Bluszczyk kurdybanek zbierać należy w okresie kwitnienia, od kwietnia do czerwca. Pozyskujemy górne części pędów, ścinamy je tuż nad ziemią; najwięcej aktywnych i prozdrowotnych składników posiadają rośliny zebrane z nasłonecznionych miejsc, posiadają wówczas ciemniejszy kolor liści. Po zbiorze roślinę można spożywać na surowo lub wysuszyć – proces ten powinien mieć miejsce w temperaturze pokojowej, w przewiewnym miejscu. Wysuszone ziele warto rozdrobnić i przechowywać można w szczelnie zamkniętym, suchym i ciemnym miejscu przez 1 rok. Z bluszczyku kurdybanku możemy przygotować:

• herbatę – 1 łyżkę suszonego ziela zalewamy 1 szklanką wrzątku, przykrywamy i odstawiamy na 10 minut. Spożywamy po 1/2 szklanki, 2-3 razy dziennie. Najlepiej na ciepło. Przy przeziębieniu spożywać można 2-3 szklanki dziennie;

• nalewkę – 5 pędów bluszczyku zalewamy 0,5l wódki 45%, odstawiamy w cieple i nasłonecznione miejsce na 1 tydzień, a następnie przecedzamy i przelewamy do czystej, wyparzonej butelki. Spożywamy 1 łyżkę 3 razy dziennie po posiłku;

• syrop – 10 pędów rośliny gotujemy wraz z 4 szklankami wody przez 15 minut. Następnie dodajemy 750g cukru i gotujemy kolejne 5 minut. Gorący płyn przelewamy do wyparzonych słoików i szczelnie zamykamy. Spożywamy 1 łyżkę 3 razy dziennie;

• intrakt – 50g ziela siekamy lub mielimy i zalewamy 150ml spirytusu 60-70%. Po tygodniu przefiltrowujemy. Spożywamy 5ml 3 razy dziennie;

• Syrop z intraktu – łączymy ze sobą równą ilość intraktu oraz bluszczyku i miodu. Spożywamy 1 łyżkę co 8 godzin.

• Czytaj również: Dodaj cynamon do miodu i patrz jak zdrowieje twój organizm!

Bluszczyk możemy spożywać jak sałatę i szpinak. Świetnie nadaje się do słatek oraz jako dodatek do zup. Listki posiadają gorzkawy smak z ciekawą nutą, która pasuje do mięs, zwłaszcza do wołowiny. Ponieważ ziele ułatwia trawienie poleca się je dodawać zwłaszcza do dań tłustych. Posiekane lisice bluszczyku kurdybanka świetnie będą komponować się z twarożkiem. Suszone i rozdrobnione ziele może być wykorzystywane jak przyprawa. Warto również wspomnieć, że bluszczyk kurdybanek jest rośliną miododajną, wytworzony z niego miód posiada charakterystyczną, jasnożółtą barwę.

Przeciwskazania i środki ostrożności

Podobnie jak w przypadku wszystkich ziół, w stosowaniu bluszczyku kurdybanku należy zachować ostrożność, szczególnie dotyczy to osób podatnych na alergie. Ziele nie powinno być stosowane przez kobiety będące w ciąży, karmiące piersią oraz osoby chorujące na epilepsję (padaczkę). Produkty, które zawierają bluszczyk należy stosować zgodnie z zaleceniami producenta. W razie wątpliwości warto zasięgnąć porady lekarza, w szczególności przed podaniem bylicy dzieciom.

Bylica boże drzewko – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania