Ból dolnej części pleców jest jednym z najczęstszych problemów układu mięśniowo-szkieletowego – schorzeń, które wpływają na mięśnie, kości, ścięgna, więzadła i komórki nerwowe.
Ból krzyża może być ostry, trwający od kilku dni do kilku tygodni lub przewlekły – trwający dłużej niż 12 tygodni. W USA ból krzyża jest jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności ludzi.
Najczęstszymi przyczynami bólu krzyża są:
1. Skręcenie lub nadwyrężenie mięśni
Skręcenie lub nadwyrężenie mięśni to najczęstsze przyczyny bólu, szczególnie prawej lub lewej strony dolnej części pleców. Nadwyrężenia są spowodowane przez uszkodzenia mięśni lub ścięgien. Ścięgno to wstęga zwłókniałej tkanki łącznej mięsień z kością. Skręcenia są zaś spowodowane przez uszkodzenia więzadeł. Więzadła to wstęgi tkanki łącznej, które łączą kości w stawie. Te problemy często pojawiają się z powodu złej postawy, mechaniki ciała i utraty kondycji – sprawności. W przypadku skręceń i nadwyrężeń mięśni warto zastosować metodę RICE – rest, ice, compression i elevation – czyli odpoczynek, lód, ucisk, uniesienie.
2. Zła postawa
Wiele możemy zrobić, aby poprawić mechanikę rdzenia i ciała. Należy zwrócić uwagę na postawę podczas chodzenia i siedzenia. Nie pochylaj się zbytnio do przodu czy do tylu, wyprostuj ramiona. Unikaj podnoszenia ciężarów plecami, a zamiast tego używaj nóg. Utrzymuj prawidłową masę ciała.
3. Słabe mięśnie tułowia
Mówiąc o rdzeniu: jeśli nie chroni kręgosłupa, prawdopodobnie poczujesz ból w dole pleców. Mięśnie rdzenia biegną wzdłuż kręgosłupa z każdej strony i wspierają nas w utrzymaniu pozycji pionowej. Zapewniają doskonałe wsparcie strukturalne dla odcinka lędźwiowego [lub dolnego] kręgosłupa, a także górnych części. Jeśli masz słaby rdzeń to z czasem może to doprowadzić do zwyrodnienia dysku. To zwyrodnienie może następnie prowadzić do problemów, takich jak zwężenie kręgosłupa (zwężenie kanału kręgowego), zespół odcinka lędźwiowego (podrażnienie tylnej części niskiego kręgosłupa), zapalenie kości i stawów (zwyrodnienie chrząstki i kości) lub radikulopatia lędźwiowo-krzyżowa (ból wzdłuż nerwu, zwykle z przepukliny dysku uciskającej nerwy).
4. Przepuklina dyskowa
Dyski działają jak poduszki i amortyzatory między kręgami (kościami kręgosłupa). Podczas przepukliny, wewnętrzna część dysku zostaje wypchnięta z twardej zewnętrznej warstwy dysku do kanału kręgowego powodując ucisk na nerwy rdzeniowe prowadząc do bólu. Przepuklina dysku może wystąpić w dowolnym miejscu kręgosłupa, jednak najczęściej występuje w odcinkach L4-L5 lub L5-S1, zlokalizowanych w dolnej części pleców. Może to prowadzić do bólu pleców, pośladków i nóg. Czasami przepuklina dysku może naciskać na nerw kulszowy, który biegnie w dół pleców, nogi i pośladków i może powodować ból po jednej stronie. Często towarzyszy temu uczucie pieczenia i drętwienie.
5. Zespół bólu mięśniowo-powięziowego
Z tyłu kręgosłupa znajdują się mięśnie przykręgosłupowe, które podtrzymują plecy. Po urazach w naszych mięśniach mogą tworzyć się napięte włókna mięśniowe zwane punktami spustowymi. Punkt spustowy w mięśniu może powodować napięcie i ból w całym mięśniu. Kiedy ten ból utrzymuje się i nasila, lekarze nazywają go zespołem bólu mięśniowo-powięziowego. Problemy mięśniowo-powięziowe zwykle ustępują samoistnie, po kilku dniach lub tygodniu. Ale najlepszym sposobem rozwiązania problemu jest masaż i rozciąganie.
6. Kamienie nerkowe
Przyczyną ból pleców po lewej lub prawej stronie mogą również być kamienie nerkowe. Ból te z reguły jest umiejscowiony nieco wyżej na plecach, pod żebrami. Im większy kamień, tym intensywniejszy ból. Kamienie nerkowe przez wiele lat mogą nie dawać o sobie znać. Bez objawów i bólu powiększają się wypełniając całą miedniczkę i kielich nerek. Kiedy pojawia się tępy ból pleców z reguły myślimy, że to kręgosłup.
7. Problemy z macicą
Problemy z macicą, takie jak endometrioza lub mięśniaki macicy, mogą również prowadzić do bólu pleców. Endometrioza występuje, gdy tkanki podobne do wyściółki macicy wyrastają poza macicę oraz na innych narządach, takich jak jajniki lub jajowody. Włókniaki macicy to guzy mięśni – prawie zawsze niezłośliwe – które rosną na lub w ścianie macicy. Niektóre mięśniaki nie powodują żadnych objawów, podczas gdy inne ból lub silne krwawienie. Na te dolegliwości objawiające się tępym bólem, który często jest mylony z bólem krzyża lekarze przepisują leki przeciwbólowe.
8. Torbiel jajnika
Cysty mogą tworzyć się na jajnikach i są częste u kobiet, które nadal miesiączkują, rzadziej u kobiet po menopauzie. Większość jest niezłośliwa i nieszkodliwa oraz bezobjawowa. Jednak pęknięte cysty mogą powodować silny ból. Ból ten ciało rejestruje jako tępy ból w dolnej części pleców.
