Niemieckie Ministerstwo Spraw Zagranicznych w odpowiedzi na pytania Polskiego Radia informuje, że kwestia reparacji jest zamknięta. Jednocześnie, mimo naszej prośby, nie udostępnia żadnego dokumentu, który świadczyłby o prawomocnym zrzeczeniu się reparacji przez Rzeczpospolitą Polską.
1 września opublikowano „Raport o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej w latach 1939-1945”. Tego samego dnia do mediów trafiło oświadczenie rzecznika niemieckiego MSZ, w którym stwierdził on: „Stanowisko niemieckiego rządu nie uległo zmianie, sprawa reparacji została zamknięta, Polska już dawno, bo w 1953 r., zrzekła się dalszych reparacji i kilkakrotnie potwierdzała to zrzeczenie. To podstawa obowiązującego obecnie porządku europejskiego. Niemcy ponoszą odpowiedzialność polityczną i moralną za II wojnę”.
Kilka dni później w wywiadzie dla „Frankfurter Allgemeine Zeitung” kanclerz Niemiec Olaf Scholz odnosząc się do kwestii reparacji stwierdził: „Podobnie jak wszystkie poprzednie rządy federalne, mogę zaznaczyć, że kwestia ta została ostatecznie rozstrzygnięta w prawie międzynarodowym”.
Polskie Radio w odniesieniu do tych wypowiedzi dotyczących reparacji przesłało do niemieckiego MSZ sześć szczegółowych pytań. Reporter Informacyjnej Agencji Radiowej Tomasz Zielenkiewicz poprosił o odpowiedź na poniższe kwestie: jakimi konkretnie dokumentami stwierdzającymi skuteczny fakt zrzeczenia się przez państwo polskie odszkodowań , reparacji ze strony Niemiec oraz za straty spowodowane II wojną światową, dysponuje rząd RFN.
Prosił również o przesłanie bądź udostępnienie fotokopii tych dokumentów. Zapytał także, czy rząd Republiki Federalnej Niemiec uznaje niemiecką odpowiedzialność za wywołanie II wojny światowej i wszelkie skutki działań ówczesnego państwa niemieckiego: zbrodnie wojenne, zbrodnie ludobójstwa, ogromne zniszczenia w infrastrukturze. Dziennikarz pytał też, czy rząd Republiki Federalnej Niemiec uznaje odpowiedzialność Niemiec za śmierć ponad pięciu milionów obywateli polskich, a także czy po 1945 roku wypłacił państwu polskiemu jakiekolwiek odszkodowania czy reparacje wojenne za wywołaną przez Niemcy wojnę oraz poniesione przez Polskę straty oraz ilu i jakim państwom Rząd Republiki Federalnej Niemiec dotychczas wypłacił takie odszkodowania. Dziennikarz Polskiego Radia zapytał również o masowe i systemowe grabieże dzieł sztuki oraz dóbr kultury, dokonywane przez niemiecką III Rzeszę w latach 1939 – 1945 na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czy po 1945 roku rząd Niemiec uruchomił systemowy proces poszukiwania i zwrotu państwu polskiemu tych zagrabionych przedmiotów.
Na tych kilka pytań, Polskie Radio otrzymało z niemieckiego MSZ oficjalną odpowiedź tylko na jedno – to dotyczące niemieckiej odpowiedzialności za wywołanie II wojny światowej. Tu czytamy, że „Niemcy podtrzymują swoją historyczną odpowiedzialność za zbrodnie popełnione podczas II wojny światowej przez niemieckie oddziały i na niemieckie rozkazy, które przyniosły Europie niezmierzone cierpienie i miliony śmierci, w tym narodowi polskiemu”. W dalszej części odpowiedzi możemy przeczytać: „Chcemy kształtować stosunki polsko-niemieckie w pełnej świadomości przeszłości. Podtrzymywanie pamięci o zbrodniach i upamiętnianie ofiar jest częścią wiecznej niemieckiej odpowiedzialności. Podtrzymujemy to politycznie i moralnie. Z kolei kwestia reparacji jest w opinii rządu federalnego zamknięta”.
Na szczegółowe pytania dotyczące konkretnych dokumentów potwierdzających zrzeczenie się przez Polskę roszczeń dotyczących strat wojennych, Polskie Radio otrzymało tylko zbiorczą odpowiedź i nie jako oficjalne stanowisko rządu RFN, a jako materiały do wykorzystania przez redakcję. Niemiecki MSZ przywołuje umowę poczdamską. Jak stwierdzono w odpowiedzi – „polskie roszczenia reparacyjne miały być pobrane z części przypadającej ZSRR”. Niemiecki resort prawdopodobnie przywołuje tez dekret Bieruta, stwierdzając, że „Związek Radziecki (…) zrzekł się z dniem 1 stycznia 1954 roku wszystkich pozostałych niemieckich zobowiązań reparacyjnych. Rząd polski w oświadczeniu opublikowanym 24 sierpnia 1953 r. wyraził zgodę na tę decyzję”.
Zdaniem niemieckiego MSZ „od tego czasu rząd polski kilkakrotnie potwierdzał rezygnację z pobierania reparacji”. Powołuje się na traktat pomiędzy RFN i PRL z 1970 roku, obwieszczenie polskiej Rady Ministrów z 2004 roku i konferencję dwa plus cztery z 1990 roku.
IAR
