Słysząc „pszczoła” automatycznie mamy przed oczami obraz pszczoły miodnej.
Tymczasem w przyrodzie jest mnóstwo pszczół zarówno społecznych, jak i samotnie żyjących. Trzmiele, makatki, rozrożki, murarki – rodzajów i mieszczących je gatunków bez liku.
Dzisiaj, jednak skupimy się na sztucznie wyhodowanych pszczołach miodnych i organizacji życia w ulu.
Jajo – larwa – pszczoła dorosła
Po etapie jaja złożonego przez królową i wylęgłej z niego larwy karmionej przez robotnice, pszczoła osiąga etap imago – czyli owada dojrzałego. Większość zostanie właśnie robotnicami, których zadaniem jest zbieranie nektaru i pyłku i dostarczenia go do ula, oraz opieka nad królową i jej potomstwem. Dorosła robotnica żyje średnio przez 21 – 30 dni i jeżeli ma szczęście – umiera ze starości. Przez całe swoje życie produkuje łyżeczkę miodu. Nietrudno policzyć ilu robotnic i dzieła ich całego życia potrzeba, żeby uzyskać słoik słodkiej substancji. Miód, rzecz jasna nie jest produkowany dla ludzkiej przyjemności, ale jako pożywienie dla larw.
Etapy życia pszczoły robotnicy
Pierwsze trzy dni życia to „zawód” sprzątaczki. 15 do 30 młodych pszczółek szykuje jedną komórkę plastra, w którym matka złoży jaja.
Pszczoły czterodniowe zaczynają karmić starsze larwy. Podają im mieszankę, której podstawą jest pierzga pomieszana z miodem i mleczkiem pszczelim.
W szóstej dobie życia robotnice zaczynają produkować największą ilość mleczka. Umożliwia karmienie młodszych larw i matki Jedna robotnica jest w stanie wykarmić do trzech larw.
Dziewiąta doba życia to początek produkcji wosku. Woszczarki odbudowują plastry i zasklepiają jego komórki.
Kolejne dni życia robotnicy to produkcja miodu z nektaru, osuszanie gniazda i utrzymywanie w nim odpowiedniej temperatury. Po nich następuje ostatni etap życia w ulu. Dojrzałą pszczoła, która ma już odpowiednio twarde żądło i wypełniony jadem zbiorniczek, zaczyna pełnić rolę strażniczki roju. Po kolejnym okresie takiej „pracy” zostaje zbieraczką. Na wylotach i przynoszeniu do gniazda nektaru i pyłku spędza dwa ostatnie tygodnie życia.
Elastyczność ról
W razie niespodziewanych wypadków, czy to naturalnych, czy wywołanych działalnością człowieka, pszczoły potrafią zamieniać się funkcjami, zastępując te utracone. Owady sprawnie się między sobą komunikują, na wiele różnych sposobów. Używają, między innymi:
• ultradżwięków
• języka chemii(zapachów)
• ruch (tzw. taniec pszczeli)
Wszystkie te elementy są bardzo skomplikowane i mają wiele części składowych, ale służą jednemu – porozumieniu i rozpoznawaniu członkiń własnego gniazda.
Pszczela rodzina to typowy matriarchat. Samce rodzą się wyłącznie po to, żeby najsilniejsze z nich zapłodniły królową matkę, dając początek kolejnym pokoleniom.
Jak u wszystkich żądlących błonkówek, ostre zakończenie odwłoka mają jedynie samice. Nic dziwnego. Ewolucyjnie ta broń została wykształcona z pokładełka, pierwotnie służącego do składania jaja. I nadal, u wielu gatunków owadów pełni ono taką rolę.
