W roku 90. rocznicy rozszyfrowania Enigmy w Domu Spotkań z Historią w Warszawie profesor Robert Gawłowski zaprezentował książkę „Jestem tym, który rozszyfrował Enigmę. Nieznana historia Mariana Rejewskiego”. Autor przedstawia w niej historię złamania najbardziej skrywanej tajemnicy kryptologicznej Trzeciej Rzeszy i przybliża postać Mariana Rejewskiego, kryptologa z Biura Szyfrów.
Profesor Robert Gawłowski powiedział Polskiemu Radiu, że reportaż historyczny opowiada o matematyku i kryptologu, poruczniku Armii Polskiej w Wielkiej Brytanii, który w 1932 roku złamał szyfr Enigmy, najważniejszej maszyny szyfrującej używanej przez hitlerowskie Niemcy.
„To co zrobił Marian Rejewski w 1932 roku, było podstawą do rozszyfrowania Enigmy i później do budowania kolejnych narzędzi, które pomagały w rozszyfrowaniu Enigmy jak np.: cyklometru, bomby, płacht Zygalskiego czyli arkuszy perforowanego papieru służących jako nośnik danych, czy też zegara.
To były metody, które nasi kryptolodzy, wiec również Henryk Zygalski oraz Jerzy Różycki, systematycznie rozwijali, ze względu na to, że Niemcy też rozwijali Enigmę.”- zauważa Robert Gawłowski.
Dokonania kryptologów z Biura Szyfrów, między innymi Mariana Rejewskiego, Henryka Zygalskiego oraz Jerzego Różyckiego umożliwiło odczytywanie przez Brytyjczyków zaszyfrowanej korespondencji niemieckiej podczas II wojny światowej, przyczyniając się do wygrania wojny przez aliantów.
„Gdyby nie te działania, wojna pochłonęłaby znacznie więcej ofiar”– mówił Robert Gawłowski. „Gdyby nie ich dokonania, to wojna trwałaby dłużej. Enigma była wykorzystywana do wielu kluczowych walk: deszyfrowanie depesz niemieckich było wykorzystywane przy bitwie o Anglię, przy bitwie na wschodniej flance w Afryce – więc one miały praktyczne zastosowanie. To nie była teoria, tylko praktyczne wykorzystanie matematyki.”– podkreślił profesor Gawłowski.
Dodawał, że „To właśnie Marian Rejewski przekierował spojrzenie kryptologów na matematykę”. „Polska i świat zawdzięcza Marianowi Rejewskiemu rozwój kryptologii w oparciu o matematykę. Wcześniej kryptologami byli filolodzy. To jest przesunięcie kryptologii na zupełnie nowe tory. Świat zawdzięcza teorię, która później była rozwijana przez Alana Turinga jako podstawy informatyki i to miało wszystko wpływ na naszą codzienność.”– wyjaśnia autor książki.
To pierwsza książka w całości poświęcona życiu polskiego kryptologa, jego rodzinie, dorastaniu, rozszyfrowaniu maszyny, tułaczce wojennej i trudnym losom po powrocie do rodzinnej Bydgoszczy. Książka ukazała się w nakładem Wydawnictwa Naukowego Episteme.
IAR
