Młodzieżowe słowo roku 2021 – finałowa dwudziestka

218

Polskie Wydawnictwo Naukowe (PWN) jak co roku udostępniło listę wyrazów nominowanych do tytułu Młodzieżowego Słowa Roku.

Jest to plebiscyt organizowany przez PWN we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim. Jego głównym zadaniem jej popularyzacja języka polskiego wśród młodzieży.

Pierwsza edycja odbyła się w roku 2016 i organizowana była we współpracy z projektem „Słowa klucze” w ramach inicjatywy Narodowego Centrum Kultury (NCK)- „Ojczysty – dodaj do ulubionych”. Celem plebiscytu jest wyłonienie najbardziej popularnych wśród młodzieży słów, wyrażeń i określeń; jest to idealna okazja do zabawy językiem polskim.

Plebiscyt wywołuje od lat pozytywne emocje, przebiega w przyjaznej atmosferze i zgodnie z zasadami dobrego wychowania. W tym roku, ze względu na rosnące zainteresowanie plebiscytem oraz dużą ilością zgłoszonych słów zdecydowano się na zmianę formuły przedsięwzięcia.

Młodzieżowo Słowo Roku nie musi być słowem nowym, slangowym ani najczęściej używanym w danym roku. Będzie ono wyłonione w dwóch etapach:

  • W pierwszym etapie zgłoszone będzie mogło być każde słowo. Zadaniem jury w składzie Marek Łaziński (Uniwersytet Warszawski), Anna Wileczek (Uniwersytet J. Kochanowskiego w Kielcach), Ewa Kołodziejek (Uniwersytet Szczeciński), Bartek Chaciński (Polityka) będzie analiza zgłoszeń.
  • W drugim etapie znajdą się słowa najczęściej zgłaszane w pierwszym etapie, które jednocześnie zgodne są z regulaminem. W tym etapie znajdzie się 20 słów spośród których zostanie wyłonione jedno – Młodzieżowe Słowo Roku.

Za niezgodne z regulaminem uznane zostały słowa:

  • wulgarne, obraźliwe bądź naruszające dobre obyczaje;
  • zawierające treści niezgodne z prawem;
  • nawołujące do nietolerancji/przemocy;
  • należące do mowy nienawiści;
  • skalujące napięcie i uwikłane w konkretny spór polityczny/społeczny, np. hasła kampanii wyborczych, demonstracji ulicznych;
  • odnoszące się do konkretnych osób, miejsc, organizacji (w tym: stanowiących imiona, nazwiska, pseudonimy, jednoznaczne przezwiska, nazwy partii politycznych, organizacji społecznych, firm);
  • będące elementem nieregulaminowych akcji, mających na celu wpłyniecie na wynik Plebiscytu.

 

Przewidziano także dodatkowy tytuł: „Nagroda Jury„. która pozwoli na wskazanie najciekawszego zdaniem komisjo słowa wraz z jego definicją. Komisja zwróci uwagę na istotność tematu i kreatywność języka. Rozstrzygnięcie plebiscytu nastąpi na początku grudnia. Poniżej lista finałowej dwudziestki wraz z oryginalnymi definicjami PWN:

baza – wyraz aprobaty, pozytywnych emocji. Określenie to jest bezpośrednim tłumaczeniem określenia based. Początkowo w slangu oznaczało ono osobę uzależnioną od kokainy ale w 2010 raper Lil B nadał mu nowe znaczenie. Based oznacza bycie sobą. Bez lęku o to co pomyślą ludzie. Bez lęku o robienie tego co chciałbyś robić. Oznacza bycie pozytywną osobą.[…]

boomer – ironiczna nazwa osoby starszej, reprezentującej pokolenie baby boom (urodzonego w latach 40., 50. lub 60.)

cringe – żenada, wstyd

essa – ‘łatwy’ lub okrzyk radości, słowo na każdą okazję; może służyć jako powitanie, pożegnanie. Słowo używane do wyrażania pozytywnych emocji w stosunku do innych osób lub po prostu wyrażenie własnych uczuć.

ez – ‘łatwy’

foliarz – ‘wyznawca teorii spiskowych’, w ostatnim roku często o antyszczepionkowcach

gituwa – ocena pozytywna, od git ‘świetnie’

 

IMO – skrót od ang. in my opinion

kox, koks – zgłaszane najczęściej jako ‘świetnie’, ma jednak wiele znaczeń, m. in. ‘kokaina’, ‘substancja anaboliczna’ oraz ‘osoba trenująca na siłowni, zażywająca takie substancje’

mrozi – reakcja na coś żenującego

naura -skrót od na razie; zwrot używany na pożegnanie – przekształcone słowo ‘nara’, oznacza na razie, do zobaczenia

oddaje – ‘opłaca się’

pogchamp – wyraz zadowolenia, aprobaty, pierwotnie emotikon; określenie, że coś jest fajne/ kozackie, niedowierzanie i zaskoczenie; radość i zadowolenie

rel – z ang. relatable; czuję to samo, mam tak samo, prawdziwe zgadzam się z tobą

sheesh – wyraz zdziwienia lub zaskoczenia

sus – z ang. suspect lub suspicious, ‘podejrzany’; skrót często używany przez graczy Among Us

sześćdziesiona -‘donosiciel, skarżypyta’, od art. 60 kodeksu karnego o nadzwyczajnym złagodzeniu kary dla sprawcy przestępstwa, który ujawni informacje dotyczące innych sprawców

śpiulkolot – miejsce do spania, słowo nawiązuje do mema, śpiulkać to ‘spać’

twoja stara – funkcjonuje jako dezaprobująca odpowiedź na pytanie: kto? lub na dowolną inną wypowiedź

zodiakara – dziewczyna, która wierzy w moc znaków zodiaku i często o tym mówi

Ubiegłoroczny konkurs PWN i UW nie został rozstrzygnięty z powodu zbyt dużego politycznego nacechowania zgłoszonych słów. Faworytami były słowa”

  • Julka – oznaczające młodą użytkowniczkę Twittera o lewicowych poglądach;
  • Sasin – jako jednostka miary wynosząca 70 milionów.

Oba wyrazy były zbyt bardzo nacechowane polityką – z tego względu organizatorzy zdecydowali się nie wyłaniać zwycięzcy. Jedno niepowodzenia, jak widać nie zniechęciło organizatorów, którzy postanowili kontynuować tradycję. W 2019 roku wygrała „alternatywka”, w 2018 – „dzban” a w 2017 „xD”