Pod koniec kwietnia 2022 roku izraelscy naukowcy ogłosili nie lada nowinę, która aż rok czekała, żeby dotrzeć do szerszej publiczności.
Dzień przed 1 czerwca Izraelski Urząd ds. Starożytności oraz Uniwersytet w Hajfie wydały wspólny komunikat, kryjący tajemnicę sprzed 1800 lat. Otóż rok wcześniej, na cmentarzu Bet Sze’arim odkryto nagrobek należący do Jakuba Konwertyty – czyli nawróconego na judaizm. Samo to jest dziwne, bo w tamtych czasach w Europie rozkwitało chrześcijaństwo i nawrócenia na judaizm zdarzały się rzadko. Jakiego wyznania wcześniej był nieboszczyk? Nie wiadomo.
Jakub Konwertyta i ostrzeżenie sprzed osiemnastu wieków
Na nagrobku widnieje namalowany krwistoczerwoną farbą napis z niepokojącymi słowami. W tłumaczeniu brzmi on „Jakub konwertyta przysięga na siebie, że każdy, kto otworzy ten grób, będzie przeklęty”. Pod tym ostrzeżeniem widnieje gruba, czerwona linia i dopisane innych charakterem pisma słowa: „w wieku sześćdziesięciu lat”.
Zdaniem profesora Jonathana Price’a z Uniwersytetu w Tel Awiwie, napis prawdopodobnie przygotował za życia sam zmarły, co w ówczesnych czasach było szeroko przyjętym zwyczajem. Czy ostrzeżenie miało odstraszyć szabrowników, czy miało inny cel? Tego się już, prawdopodobnie nie dowiemy. Nieznane jest również pochodzenie Jakuba Konwertyty, ponieważ współcześni mu Izraelici pochodzili z różnych terenów Ziemi Świętej. Wyryty w kamieniu napis „Iokobos”, czyli Jakub i język, w jakim wykonana jest inskrypcja, mogą wskazywać jednak, że zmarły z pochodzenia był właśnie Grekiem.
Things you shouldn't open:
– Pandora's Box
– An umbrella indoors
– Ancient gravesAn 1,800 year old grave marker for a Jewish man named Jacob the Convert was recently discovered in the Galilee. The marker included an inscription warning people against opening the grave. pic.twitter.com/9JHyBBH3aI
— Israel ישראל (@Israel) June 8, 2022
Nie koniec tajemnic grobu Jakuba
Nekropolia, na której odkryto inskrypcję, znana jest z podobnych, tajemniczych napisów. Ten jest czwartym, jaki na niej znaleziono, ale pierwszym od 65 lat. Jak twierdzi profesor Price, napis wykonany jest w „dziwnej grece”. Zdaniem naukowca podobne ostrzeżenia na grobach, najczęściej mieszczących kilka ciał, nie były niczym nadzwyczajnym i miały odstraszać rabusiów groźbą, czasem wielopokoleniowej klątwy.
To, co wyróżnia napis na grobie Iakobosa to także użycie słowa „prozelita” – w pełni nawrócony. Rzadkość w tamtych czasach.
