Pęcherz moczowy jest strukturą odpowiedzialną za gromadzenie moczu do czasu wydalenia do z organizmu poprzez cewkę moczową.
Pusty pęcherz przypomina kształtem piramidę. Kiedy zaczyna się wypełniać, jego pofałdowane ściany stają się gładkie. Położenie pęcherza zależy od wieku człowieka i stanu fizjologicznego. Uosób dorosłych pęcherz znajduje się nisko w miednicy, wraz z wypełnianiem się unosi się i wnika do jamy brzusznej. U dzieci pęcherz zlokalizowany jest wyżej w jamie brzusznej – pozostaje tam także wtedy, kiedy jest pusty.
Wnętrze pęcherza moczowego wyściela błona śluzowa pokryta nabłonkiem przejściowym, który odporny jest na zmianę stężania moczu. W ścianie pęcherza znajduje się mięsień wypieracz; jest on zbudowany z mięśni biegnących w różnych kierunkach, dzięki czemu możliwe jest obkurczanie pęcherza i opróżnianie jego zawartości. Na podstawie pęcherza, pomiędzy ujściami moczowodów a ujściem wewnętrznym cewki moczowej umiejscowiony jest tzw. trójkąt pęcherza.
Umiejscowienie pęcherza moczowego, jego kształt i wielkość są odmienne u kobiet i mężczyzn. Męski pęcherz położony jest wyżej – pomiędzy kością łonowa z przodu i odbytnicą z tyłu; znacznie dłuższa jest także cewa moczowa, która mierzy ok. 20 centymetrów i ciągnie się aż do prącia.
Kobiecy pęcherz moczowy położony jest niżej -w miednicy, przed pochwą i macicą, z tyłu za kością łonową; kobieca cewka moczowa ma długość ok 3-4 centymetrów. Pojemność pęcherza moczowego wynosi od 250 do 500ml, może on jednak się rozszerzyć do pojemności ok 1 litra.
Choroby pęcherza moczowego
Najczęstszą dolegliwością związaną z pęcherzem moczowym jest jego zapalenie, do którego dochodzi w wyniku bakteryjnego zakażenia układu moczowego. Najczęściej winowajcą jest pałeczka Escherichia coli. Stan zapalny wywołują również bakterie Proteus i Klebsiella, paciorkowce i gronkowce, zdecydowanie rzadziej wirusy – HSV i adenowirusy. W warunkach prawidłowych drobnoustroje, które przedostają się do pęcherza moczowego zostają zneutralizowane przez bakteriostatyczne działanie moczu – dzieje się tak dzięki jego kwaśnemu odczynowi i zawartości w nim immunoglobulin. Bakterie i drobnoustroje są później usuwane w następstwie regularnego oddawania moczu.
Zapalenie może trwać od kilku do nawet kilkunastu dni; aż 4 razy częściej dochodzi do niego u kobiet – głównie ze względu na krótszą cewkę moczową. Szczególnie narażone są kobiety w ciąży – ze względu na zachodzące w ich organizmach zmiany hormonalne.
Ryzyko zapalenia pęcherza wzrasta wraz z chorobami przewlekłymi – kamicą, cukrzycą oraz nowotworem. Podstawą do rozpoznania zapalenia pęcherza moczowego jest podwyższone stężenie leukocytów w moczu oraz obecność w nim bakterii i nabłonków płaskich w ilościach przekraczających normy. Leczenie zapalenia pęcherza opiera się głównie na lekach przeciwbakteryjnych przepisanych przez lekarza. Na infekcję dróg moczowych poleca się również preparaty żurawinowe, pamiętać należy o spożywaniu dużej ilości wody.
Do objawów zapalenia pęcherza należą:
- bolesność i pieczenie w czasie oddawania moczu;
- częste oddawanie moczu;
- krew w moczu;
- parcie na mocz;
- ból podbrzusza.
Najpoważniejszym schorzeniem pęcherza moczowego jest nowotwór, który ma postać złośliwą – w 80% przypadków chorują na niego mężczyźni. Ryzyko zachorowania wzrasta u osób palących papierosy i narażonych zawodowo na karcynogeny.
Diagnostyka polega na wykonaniu ogólnego badania moczu oraz badania USG pęcherza moczowego. Wykluczenie zapalenia obliguje do wykonania cystoskopii oraz tomografii komputerowej. Rodzaj wdrożonego leczenia zależy od rodzaju nowotworu i stopnia zaawansowania, przeważnie opiera się o operacyjne usunięcie zmian.
Do objawów nowotworu należą: krew w moczu, częstomocz, bolesne parcie na mocz, ból przy oddawaniu moczu, ból w okolicy lędźwiowej, czasowe zatrzymanie moczu, pieczenie cewki moczowej.
Jak dbać o pęcherz?
Niewłaściwa higiena oraz nieodpowiedni tryb życia sprzyjają infekcjom pęcherza moczowego. Poniżej zamieszczamy kilka porad, dzięki którym w łatwy sposób uchronicie się przed przykrymi dolegliwościami:
1. Pij dużo wody
Picie wody wpływa na produkcję moczu. Jest to naturalny sposób na usuwanie bakterii i zarazków z błon śluzowych układu moczowego. Zalecana dawka płynów to ok. 2 litry dziennie.
2. Zachowaj higienę
Higiena okolic intymnych to podstawa. Dotyczy to wszystkich osób, głównie kobiet – ze względu na anatomiczna budowę dróg moczowych. Do pielęgnacji okolic intymnych warto stosować specjalne preparaty o właściwościach antybakteryjnych i pielęgnacyjnych. W przypadku jakichkolwiek dolegliwości lepiej zdecydować się na szybki prysznic niż kąpiel w wannie.
3. Regularnie się badaj
Podstawowe badanie moczu powinno się wykonywać co najmniej raz w roku – dotyczy to szczególnie osób, które często borykają się z zapaleniem pęcherza.
4. Unikaj przygód seksualnych
Seksualne przygody z przypadkowymi partnerami sprzyjają infekcjom i poważnym chorobom. Jeżeli do nich dojdzie zadbaj o stosowanie prezerwatywy.
5. Uważaj podczas antybiotykoterapii
Punkt ten dotyczy kobiet. W czasie trwania antybiotykoterapii poproś lekarza o dodatkowy dopochwowy preparat antygrzybiczny. Antybiotyki osłabiają florę bakteryjną i zwiększają ryzyko infekcji, zapalenia pęcherza lub grzybicy pochwy.
6. Odżywiaj się zdrowo
Zdrowa dieta bogata w witaminy i warzywa, które dostarczają organizmowi wielu cennych składników mineralnych i witamin to podstawa zdrowia całego organizmu.
7. Stosuj suplementy
Osobom, które często borykają się z problemami z pęcherzem zaleca się stosowanie ogólnodostępnych suplementów wspierających funkcjonowanie układu moczowego. Szczególnie poleca się preparaty zawierające żurawinę.
8. Ogranicz palenie
W dymie tytoniowym znajduje się ponad 7000 związków chemicznych – w tym 250 szkodliwych i 70 rakotwórczych – część z nich wydalana jest poprzez układ moczowy i jest dla niego dodatkowym obciążeniem. Sprzyja rozwojowi nowotworu.
9. Nie zatrzymuj moczu
Bakterie mają w moczu idealne warunki do rozmnażania się, przetrzymywanie moczu prowadzi do tego, że czasami nie jest on całkowicie wydalany z pęcherza – staje się wówczas idealną pożywką dla bakterii.
10. Ubieraj się ciepło
Punkt dotyczy szczególnie kobiet – zimno sprzyja zapaleniom, krótkie spódnice, odsłonięte nerki i brzuch, cienkie majtki w zimie nie są dobrym pomysłem. Infekcją często kończy się także chodzenie w przemoczonym obuwiu i rajstopach.
11. Unikaj bielizny z tworzyw sztucznych
Bielizna z tworzyw sztucznych nie przepuszcza powietrza, pomaga w stworzeniu idealnych warunków dla rozwoju bakterii.
