Zapominanie imion, nazw przedmiotów czy gdzie zostawiliśmy klucze od domu nie musi oznacza demencji i choroby Alzheimera.
Zaburzenia pamięci możemy odczuwać kiedy jesteśmy zmęczeni czy pod wpływem stresu. Czasami wystarczy relaks i wypoczynek, aby nasz pamięć wróciła do normy.
Prawdą również jest, że czym jesteśmy starsi tym mamy większe problemy z zapamiętywaniem nowych rzeczy i pamiętaniem wcześniej wyuczonych. Jednak u starszej osoby zdrowej te kłopot nigdy nie będą na tyle poważne, żeby doprowadzić do znacznego ograniczenia samodzielności.
Demencja natomiast obejmuje wiele różnych objawów i zachowań. Niestety nie ma jednego testu ani procedury, która oferuje jasną, jednoznaczną diagnozę demencji. Zamiast tego lekarze i pracownicy służby zdrowia opierają się na szeregu różnych ocen, aby dojść do pewnego wniosku, czy objawy starszego pacjenta wskazują na obecność choroby związanej z demencją czy jest to po prostu zwykłe zapominanie.
Demencję można uznać za stan, ale nie jest chorobą samą w sobie. Jest to ogólny termin, który opisuje stopniową utratę pewnych funkcji mózgu – pamięci, języka, myślenia – wywołaną przez różne, specyficzne choroby. Choroba Alzheimera jest najczęściej występującą przyczyną pogłębiającej się demencji. Zmiany w strukturze mózgu powodują utratę funkcji związanych z demencją. Komórki nerwowe (neurony) w mózgu osoby cierpiącej na demencję zatrzymują lub spowalniają komunikację między sobą. Ta degeneracja powoduje dezorientację i upośledzenie codziennych czynności umysłowych, pamięci, emocji i zachowania.
Oznaki demencji rozwijają się z czasem, początkowo pojawiają się skromnie i stopniowo się pogarszają. Typowe objawy obejmują utratę pamięci, trudności w komunikacji, zaburzone rozumowanie, niezdolność do wykonywania złożonych funkcji lub zadań, ograniczone poznanie wzrokowe lub przestrzenne oraz inne wskaźniki behawioralne.
Lekarze, aby postawić diagnozę polegają na serii testów i procedur w celu ustalenia, czy demencja występuje u starszego pacjenta. Procedury te są przeprowadzane przez neurologów, geriatrów, specjalistów w zakresie zdrowia fizycznego i psychicznego.
Diagnoza może obejmować niektóre lub wszystkie poniższe kroki:
1. Obserwacja
Najczęściej osoby bliskie pacjentowi z demencją zauważają utratę zdolności pamięciowych i funkcji motorycznych przed wizytą u lekarza. Lekarz może osobiście ocenić te schorzenia w ramach ogólnej diagnozy.
2. Historia medyczna
Lekarz bierze pod uwagę zachowanie pacjenta, historię leczenia i czas pojawienia się objawów związanych z demencją. Badają również historię rodzinną pacjenta, aby ustalić, czy demencja jest powszechna wśród ich krewnych, zarówno żyjących, jak i zmarłych.
3. Fizyczny egzamin
Migawki ogólnego stanu zdrowia pacjenta mogą dostarczyć wskazówek dotyczących rozwoju demencji. Badanie może obejmować monitorowanie ciśnienia krwi pacjenta, badania na choroby serca lub niewydolność nerek oraz wykrycie, czy przeszedł udar. Lekarz może również zdecydować o samodzielnym leczeniu tych schorzeń.
4. Testy poznawcze i neurologiczne
Pacjent może zostać poddany testom sprawności fizycznej i funkcji mózgu. Testy mogą obejmować sprawdzanie równowagi, reakcji sensorycznych, refleksów, pamięci, umiejętności rozwiązywania problemów, rozwoju języka, funkcji matematycznych i nie tylko.
5. Skany mózgu i obrazowanie
Skany CT, skany PET i MRI mogą dać szczegółowy obraz mózgu i narządów pacjenta. Testy te wykorzystują promieniowanie rentgenowskie, promieniowanie, pola magnetyczne lub fale radiowe, aby wygenerować „mapę”, która może wskazać pewne warunki, które mogą przyczyniać się do demencji.
6. Testy laboratoryjne
Testy analizy krwi i płynów ustrojowych w celu wyszukania oznak nieregularnych poziomów substancji chemicznych, zaburzeń hormonalnych mogą pomóc w determinacji choroby.
Chociaż naukowcy szacują, że połowa Amerykanów w wieku 85 lat i starszych cierpi na jakąś formę demencji, nie jest to uważane za normalny proces starzenia. Wiele osób dożywa 90 lat i nie wykazuje żadnych objawów demencji.
