Ten popularny w krajach wschodniej Europy napar, od wieków stosowany był w leczeniu męskich dolegliwości, a konkretnie prostaty. Stąd też jego nazwa – Ivan Czaj, to w tłumaczeniu, po prostu herbata Ivana (Jana).
Z czego pochodzi ten napój chwalony nie tylko za skuteczność, ale i smak? Jak go przygotować samemu i czy to, w ogóle możliwe?
Wierzbówka kiprzyca to wysoka roślina należąca do rodziny wiesiołkowatych – i jak wielu jej przedstawicieli, wyposażona w szereg cennych właściwości. Polska nazwa pochodzi od wąskich, przypominających wierzbowe, liści. Rośnie pospolicie w Polsce i w Stanach Zjednoczonych.
Imponujących rozmiarów bylina, dorastająca w sprzyjających warunkach, nawet do 2 metrów, zakwita różowofioletowymi kłosami, które przyciągają owady. Z daleka jej lany stanowią barwne plamy wśród zieleni. Ma też wiele cennych właściwości.
W dawnej Rosji traktowana była jak warzywo. Jadano jej młode pędy i liście na surowo, a z ususzonych, kwitnących parzono właśnie Ivan Czaj. Pędy, szczególnie przebarwione na czerwono, po zdjęciu skórki, chętnie jadali też rdzenni mieszkańcy Stanów Zjednoczonych, oraz Innuitów. Jadalne są także kłącza tej rośliny.
Napar z liści jest szczególnie ceniony przez Panów, choć nie tylko dla nich ma właściwości prozdrowotne. Wysoka zawartość witaminy C i prowitamin z grupy A wspomaga odporność i ma korzystny wpływ na skórę. Jednak prawdziwy Ivan Czaj to nie tylko ususzone rośliny, ale także fermentowane techniką podobną jak w przypadku czarnej herbaty.
Przepis na herbatę:
Zebrane z rosnących z daleka od dróg roślin liście, należy zmielić lub zblendować i ciasno upchnąć do słoików. Tak przygotowane wstawić do piekarnika nagrzanego do 50 stopni Celsjusza i pozostawić na trzy godziny. Potem należy liście wyjąć i płasko rozłożyć np. na blasze do pieczenia, żeby jak najszybciej go wysuszyć. Można to zrobić w piekarniku z termoobiegiem, jednak należy pamiętać o pozostawieniu uchylonych drzwiczek. Gotowe, wysuszone przełożyć do słoików i szczelnie zakręcić. Smak i aromat naparu można wzbogacić suszonymi kwiatami wierzbówki, jednak ich nie poddaje się oksydacji.
Parzenie herbaty:
Ivan Czaj parzy się dając łyżeczkę suszu na szklankę wody o temperaturze ok. 90 stopni Celsjusza i trzymając pod przykryciem przez kilka minut. Do naparu można dodać nieco miodu lub plasterek cytryny, podobnie jak do naparu z czarnej herbaty.
Właściwości Ivan Czaj ma cenne. Liście wierzbówki zawierają m.in. flawonoidy, antocyjany, lignany, likopen, beta-karoten, cukry i kwasy organiczne, a także taniny. Zarówno liście, jak i kwiaty mają też sporo witaminy C.
Napary z liści wierzbówki mają działanie:
- przeciwutleniające,
- przeciwzapalne,
- przeciwgrzybicze,
- przeciwbakteryjne,
- działają korzystnie na układ pokarmowy, a także moczowy (oraz prostatę),
- wzmacniają naczynia włosowate i działają rozkurczowo,
- pomagają w odtruwaniu (detoksykacji) organizmu,
- wykazują działanie uspokajające i lekko nasenne (uwaga: wzmacniają działanie tabletek nasennych),
- łagodzą również bóle głowy i nerwobóle.
Napar z wierzbówki kiprzycy można stosować także zewnętrznie.
- Pomaga przy zmianach skórnych, trądziku, wysypkach i podrażnieniach.
- Latem łagodzi skutki oparzeń słonecznych. Warto zaprzyjaźnić się bliżej z tą piękną i czasem uprawianą jako ozdobna rośliną, o wielu zastosowaniach i cennych właściwościach.
MT
