Physalis nazywana w Polsce miechunką to egotyczny owoc, który nie bez przyczyny został określony przez Inków „złotą jagodą”. Physalis oznacza z języka greckiego „kielich” lub „miech”.
Niekiedy bywa nazywana również brazylijskim rodzynkiem lub peruwiańską wiśnią. Miechunka jest rośliną jednoroczną zaliczaną do rodziny psiankowatych (podbnie jak pomidor, bakłażan i papryka). W warunkach naturalnych występuje na obszarze Ameryki Południowej i Środkowej, można ją spotkać również w Australii, Azji oraz na wschodzie Europy.
Po przekwitnięciu na dnie mało wyrazistych kwiatów miechunki zaczyna rozrastać się „kielich” we wnętrzu którego w jasnobrązowej otoczce rozwija się pomarańczowy owoc, wielkością przypominający pomidory koktajlowe. Owoce posiadają lekko kwaskowy, słodki smak z niewielką nutą goryczki, można go porównać do smaku agrestu, porzeczki lub kiwi. Physalis zawiera wiele cennych wartości odżywczych oraz wykazuje szereg prozdrowotnych właściwości. Miechunka obejmuje swym zakresem kilkadziesiąt gatunków, jednak tylko kilka z nich nadaje się do spożycia. Wśród jadalnych odmian wyróżnić można m.in.:
- miechunkę rozdętą (Physalis alkekengi) – cechuje się lekko kwaśnym i mało wyrazistym smakiem. Jej skórka pokryta jest woskiem, przez co przed spożyciem owoc należy dokładnie umyć. Wykorzystywana jest w kuchni jako dodatek do potraw, można z niej przygotować zdrowe i smaczne przetwory.
- miechunkę pomidorową (Physalis philadelphica Lam.) nazywaną również skórzastą lub lepką. Jak sugeruje sama nazwa, w smaku przypomina pomidory, w krajach Ameryki Południowej cieszy się większą popularnością niż wspomniane warzywo. Stanowi również jeden z głównych składników zielonego sosu kuchni meksykańskiej, który dodawany jest do większości potraw. Zawiera spore ilości kwercetyny.
- miechunkę peruwiańska (Physalis peruviana) – jest to odmiana, która posiada najwięcej cennych substancji, właściwości odżywczych i walorów smakowych. Ze wszystkich odmian najczęściej dociera do innych części świata, m.in. do Europy, jest najzdrowsza.
Wartości odżywcze
Miechunka jest owocem o umiarkowanej kaloryczności (67kcal w 100g), posiada również dość niski indeks glikemiczny (IG=35). W jej skład wchodzą wszystkie podstawowe składniki odżywcze – białko, tłuszcze, węglowodany oraz błonnik. Zawiera liczne witaminy: A, B1, B2, B3 oraz witaminę C. Wśród minerałów obecne są wapń, żelazo i fosfor. Najcenniejsze w physalis są jednak substancje aktywne, nieobecne w innych owocach i warzywach.
Właściwości prozdrowotne
Physalis oprócz wspomnianych witamin i minerałów, powszechnie występujących w warzywach i owocach zawiera w sobie substancje bioaktywne, m.in. witanolidy, fyzaliny, alkaloidy tropanowe. Jak dowiodły badania substancje te wykazują właściwości cytotoksyczne wobec komórek nowotworowych, wspierają walkę z nowotworami płuc, wątroby, szyjki macicy, przełyku, krtani oraz piersi.
Ponadto czynnie wspierają układ odpornościowy wykazując właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne, przynoszą ulgę w różnych zaburzeniach układu pokarmowego, m.in. działają rozkurczowo na mięśnie gładkie oraz hamują wydzielanie kwasów. Z uwagi na właściwości przeciwzapalne, spożywanie physalis wspomoże leczenie bólu gardła oraz dolegliwości związanych z układem moczowym.
Miechunka dzięki zawartości witaminy A korzystnie wpływa na prawidłowe funkcjonowanie wzroku – bierze czynny udział w procesie powstawania rodopsyny – barwnika obecnego w pręcikach siatkówki. Substancja ta umożliwia m.in. prawidłowe widzenie po zmroku oraz przy niezbyt dobrym oświetleniu. Witamina A korzystnie wpływa również na wygląd skóry oraz wspiera pracę układu odpornościowego zapobiegając rozwojowi różnego rodzaju infekcji.
Obecność witaminy B w miechunce sprawia, że poprawia ona nastrój i sprawność intelektualną, zwiększa również odporność organizmu na stres. Witamina C wspomaga organizm w walce z przeziębieniem oraz wolnymi rodnikami odpowiedzialnymi za szybsze starzenie się komórek, uszkadzanie DNA oraz rozwój nowotworów. Witamina ta pomaga również uszczelnić naczynia krwionośne, zmniejsza ryzyko wystąpienia miażdżycy oraz nadciśnienia tętniczego.
Z uwagi na zawartość błonnika, spożycie physalis przekłada się na obniżenie stężenia „złego” cholesterolu we krwi. Zawartość wielu minerałów – w szczególności wapnia i fosforu wzmacnia zęby, kości oraz stawy. Dzięki zawartości potasu miechunka pomaga w regulowaniu właściwego ciśnienia krwi oraz zapobiega rozwojowi choroby wieńcowej.
Napar z miechunki zaaplikowany na skórę w formie okładów wykazuje właściwości tonizujące, regeneracyjne praz przeciwzapalne. Sprawi, że skórka stanie się delikatniejsza i przyjemniejsza w dotyki. Okład jest szczególnie polecany osobom zmagającym się z trądzikiem, przebarwieniami, łuszczycą , egzemą oraz łupieżem.
Jak wybrać i spożywać physalis?
Kupując physalis zwrócić należy uwagę przede wszystkim na kolor, który powinien być pomarańczowy. Odcienie zielonego świadczą o niedojrzałości, kolor brązowy natomiast świadczy o tym, że owoce są już przejrzałe.
Miechunka spożywana być może w postaci surowej i przetworzonej, jest świetną bazą do przygotowania przetworów, takich jak konfitury, dżemy, marmolady i nalewki. Owoce miechunki świetnie sprawdzą się jako dodatek do galaretek, sałatek oraz ciast. Miechunka wymieszana z mleczną czekoladą może stać się prawdziwym przysmakiem dzieci, który dostarczy sporo witamin i cennych dla zdrowia składników. Suszone owoce można wykorzystywać jako zdrową przekąskę – alternatywę dla chipsów i ciastek.
Działanie trujące
Miechunka zawiera w sobie wiele cennych składników, które są korzystne dla zdrowia. Niestety zawiera również alkaloidy, które oprócz działania prozdrowotnego uznawane są za substancje trujące – z tej właśnie przyczyny większość gatunków miechunki nie nadaje się do spożycia. Owoce gatunków jadalnych mogą być konsumowane wyłącznie po osiągnięciu pełnej dojrzałości. Spożywanie niedojrzałych owoców, których skóra ma zielony kolor może zaszkodzić organizmowi.
