Na mocy porozumienia zawartego pomiędzy Donaldem Trumpem a talibami 29 lutego 2020 roku wojska USA miały wycofać się z Afganistanu do 31 sierpnia 2021 roku. Administracja Trumpa zgodziła się na wstępną redukcję z 13 000 do 8 600 żołnierzy do lipca 2020 r., a następnie całkowite wycofanie do 1 maja 2021 r. 8 lipca 2021 Administracja Bidena określiła termin wycofania się USA na dzień 31 sierpnia.
Niestety w miarę wycofywania się amerykańskich sił zbrojnych umacniała się pozycja talibów, którzy na początku sierpnia kontrolowali już ponad 200 z 407 dystryktów (powiatów) Afganistanu.
Obecnie jesteśmy świadkami wielkiej ewakuacji osób powiązanych ze światem zachodnim mieszkającym i działającym w Afganistanie, widzimy również wielka panikę w oczach mieszkańców, którzy boją się powrotu terroru – rządów talibów.
Talibowie – kim są i co o nich wiemy?
Talibowie określają samych siebie mianem Islamskiego Emiratu Afganistanu, wyznają fundamentalistyczne, czyli rygorystyczne trzymanie się zasad i norm wyznaczonych przez Islam.
Niewinne początki
W 1993 roku grupa składająca się z ok. 30 studentów skupiona pod przywództwem Mahommada Omara utworzyła w Kandaharze ruch, który dziś określamy mianem talibów. W latach 90 talibowie stanowili jedną z bardzo wielu niesformalizowanych grup, która planowała zbrojne przejęcie władzy w Afganistanie. Powstawaniu tego rodzaju ugrupowań sprzyjało rozczarowanie postkomunistycznym państwem i niechęcią do rządu prezydenta Burrhanuddina Rabbaniego. Popularność talibów (także na tle pozostałych grup) szybko rosła i pozyskiwali oni kolejnych członków. Niektórzy badacze uważają, że do popularyzacji talibów i ich działalności przyczyniły się służby specjalne Pakistanu, który był w tym czasie zainteresowany uzyskaniem większego wpływu na Afganistan. Charakterystycznym ubiorem talibów stała się biała odzież (często szata) oraz czarny turban.
Wojna domowa i przejęcie władzy.
Aby osiągnąć swój główny cel – tj. przejęcie całkowitej władzy w Afganistanie, talibowie zaangażowali się w wojnę domową. W pewnym sensie można powiedzieć, że w tym przypadku sprawdza się powiedzenie: „gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta”. Talibowie wykorzystali bowiem starcia pomiędzy siłami prezydenta Rabbaniego i premiera Gulbuddina Hekmatjara i szybko przeistoczyli się w znaczącą siłę militarną. W listopadzie 1994 udało im się przejąć Kandahar,, natomiast w marcu 1995 przejęli kontrolę nad 12 z 34 prowincji Afganistanu (stanowiło to wtedy 1/3 terytorium kraju, siły talibów liczyły wtedy ok 25 tysięcy żołnierzy). W styczniu 1996 roku premier i prezydent Afganistanu dostrzegli zagrożenie i zawarli porozumienie, niestety było już za późno – 27 września 1996 talibowie zdobyli Kabul i ogłosili utworzenie Islamskiego Emiratu Afganistanu z Omarem na czele. Zajęcie reszty kraju zajęło talibom dosłownie kilka miesięcy. U szczytu swej potęgo dysponowali siłami ok. 110 tysięcy żołnierzy. ONZ nie uznało władzy talibów.
Polityka Terroru.
Na zajętych terenach Afganistanu talibowie wprowadzili politykę terroru powiązaną z najradykalniejszą formą Islamu. Kobietom zakazano nauki i pracy zobowiązując je jednocześnie do noszenia burki. Mężczyznom mierzono brody, aby zweryfikować czy są one identyczne jak ta, która nosił Mahomet (uznawany za proroka). Na liście czynności powszechnie zakazanych znalazło się słuchanie muzyki, oglądanie telewizji, korzystanie z Internetu, uprawiania niektórych dyscyplin sportu. Prześladowano również mniejszości religijne oraz zniszczono wiele zabytków pod pretekstem ich niezgodności z Koranem.
Upadek
Już od 1996 roku można powiązać talibów ze współpracą różnymi organizacjami terrorystycznymi. Warto też tutaj zauważyć, że jednym z głównym źródeł utrzymania talibów była produkcja i eksport narkotyków. Po zamachach na World Trade Center z 11 września 2001 roku USA zażądało od talibów wydania ukrywającego się w Afganistanie Osamy bin Linadena (oskarżanego o ich przeprowadzenie), kiedy amerykańskie żądanie spotkało się odmową rozpoczęła się wojna. Kabul – stolica Afganistanu została zajęta przez siły sojusznicze (sprzymierzone z USA) już 13 listopada 2001 roku – tym samym skończył się czas rządów talibów; od tej daty rozpoczęła się demokratyzacja kraju przy obecności wojsk NATO.
Talibowie jako organizacja właściwie nigdy nie zostali do końca rozbici, co pokazują ostatnie wydarzenia. Na ponowne przejęcie władzy czekali w ukryciu 20 lat.
