Plastyfikatory zawarte w wielu przedmiotach codziennego użytku mogą zaburzać ważne funkcje mózgu człowieka. Biolodzy z University of Bayreuth ostrzegają przed tym niebezpieczeństwem.
Badania pokazują, że nawet niewielkie ilości plastyfikatorów bisfenolu A i bisfenolu S zakłócają transmisję sygnałów między komórkami nerwowymi w mózgach ryb. Naukowcy uważają za bardzo prawdopodobne, że podobne zakłócenia mogą wystąpić również w mózgach dorosłych ludzi.
Bisfenole to plastyfikatory, które można znaleźć w wielu produktach z tworzyw sztucznych:
- w opakowaniach żywności,
- plastikowych zastawach stołowych,
- butelkach do picia,
- zabawkach,
- plombach do zębów i
- smoczkach dla niemowląt.
W ostatnich latach wiązano z nimi liczne zagrożenia dla zdrowia, zwłaszcza z bisfenolem A (BPA). Zespół badawczy Bayreuth kierowany przez dr Petera Machnika z grupy badawczej Animal Physiology prof. dr Stefana Schustera po raz pierwszy zbadał wpływ plastyfikatorów na transmisję sygnału między komórkami nerwowymi w mózgu osoby dorosłej. Badanie obejmowało nie tylko BPA, ale także bisfenol S (BPS), który często uważany jest za mniej szkodliwy dla zdrowia. Ich odkrycia pokazują, że oba plastyfikatory zaburzają komunikację między komórkami nerwowymi mózgu.
Szkodliwy wpływ na mózg wpływa głównie na delikatną równowagę między różnymi funkcjami neuronalnymi. Podczas gdy niektóre komórki mózgowe przekazują sygnały, które wywołują stan pobudzenia w dalszych komórkach, inne komórki mózgowe mają funkcję hamowania dalszych komórek. Jednak koordynacja zarówno pobudzenia, jak i hamowania jest niezbędna dla nienaruszonego ośrodkowego układu nerwowego. „Dobrze wiadomo, że wiele zaburzeń w układzie nerwowym kręgowców jest wywoływanych przez fakt, że sygnały pobudzające i sygnały hamujące nie są skoordynowane lub są tylko nieodpowiednio skoordynowane. Tym bardziej jest więc niepokojące, że plastyfikatory BPA i BPS znacząco zaburzają właśnie tę koordynację. Byliśmy zaskoczeni, jak na wiele ważnych funkcji mózgu ryb wpływają plastyfikatory stosowane w wielu gałęziach przemysłu. Uszkodzenie to, jak udało nam się wykazać, nie następuje od razu. Jednak gdy komórki mózgowe są narażone na działanie niewielkich ilości BPA lub BPS przez miesiąc, szkody są nie bardzo widoczne” – wyjaśnia dr Peter Machnik, jeden z autorów badań i Elisabeth Schirmer, doktorantka z Bayreuth.
Naukowcy twierdzą, że badania dokonane na rybach można odnieść do ludzkiego mózgu. „Odkrycia uzyskane dzięki badaniom na mózgach ryb uzasadniają ocenę, że BPA i BPS mogą również poważnie uszkodzić mózgi dorosłych ludzi. W tym kontekście ważne jest, aby nauka i przemysł opracowały nowe plastyfikatory, które zastąpią te bisfenole, a jednocześnie będą bezpieczne dla zdrowia ludzkiego”, dodał dr Peter Machnik.
Naukowcy wzywają do szybkiego opracowania plastyfikatorów alternatywnych, które nie stanowią zagrożenia dla centralnego układu nerwowego.
