Winogrono to owoc winorośli, długowiecznej rośliny, której owoce chronią przed chorobami cywilizacyjnymi m.in. przed nadciśnieniem tętniczym i rakiem.
Winogrono znane jest człowiekowi już od 5 tysięcy lat. Już w starożytności znane były ich kojące właściwości na dolegliwości układu pokarmowego, rany oraz skaleczenia. Wraz z upływem czasu owoce te były coraz bardziej doceniane, m.in. ze względu na ich wartości i właściwości odżywcze. Walory winogron doceniła także współczesna medycyna niekonwencjonalna, tworząc specjalny dział – ampeloterapię, która obejmuje leczenie winogronami, ich sokiem a nawet winem. Z winogron powstają najlepsze wina, zdrowy olej oraz uwielbiane przez wielu rodzynki.
Wyróżnia się trzy rodzaje winogron: białe, różowe i czarne, wszystkie mają podobne właściwości i skład. Najzdrowsze są jednak winogrona ciemnofioletowe, które zwierają największe ilości flawonoidów, które są naturalnymi przeciwutleniaczami unieszkodliwiającymi wolne rodniki, bogatsze są również w żelazo. Poniżej prezentujemy wartości odżywcze winogron oraz ich właściwości prozdrowotne i lecznicze.
Wartości odżywcze
W 100g winogron znajduje się 69 kcal kalorii, owoce te posiadają również niski indeks glikemiczny (IG=45). Zawierają wszystkie podstawowe składniki odżywcze: białka, tłuszcze, węglowodany oraz błonnik. Bogate są w witaminy: A, B1, B2, B3, B6, B9, E oraz K. W ich skład wchodzą również minerały: żelazo, wapń, fosfor, magnez, sód, potas, cynk, selen, fluor, jod i mangan. Winogrona zawierają również cenne dla zdrowia naturalne przeciwutleniacze.
Właściwości prozdrowotne i lecznicze
Winogrona zabijają komórki rakowe, swoje właściwości antynowotworowe zawdzięczają flawonoidom oraz witaminom A i C, które obecne są w pestkach, szypułkach oraz skórkach winogron. Substancje te są naturalnymi przeciwutleniaczami (antyoksydantami), które zwalczają obecne w organizmie wolne rodniki odpowiedzialne za rozwój chorób nowotworowych, wyniszczanie komórek oraz szybsze ich starzenie się. Badania naukowe potwierdzają, że wyciąg z nasion winogron skutecznie wyniszcza komórki rakowe w nowotworach skóry, sutka, płuc, jelita, prostaty oraz żołądka.
Amerykańskie badania prowadzone na Xianglin Shi z University of Kentucky, których wyniki opublikowano w „Clinical Cancer Research” świadczą, że ekstrakt z nasion winogron okazuje się skuteczny w uśmiercaniu komórek nowotworowych odpowiedzialnych za białaczkę. Jak zaobserwowano, aż u 75% komórek białaczki zaobserwowano postępujący proces apoptozy (śmieci komórkowej) już po 24 godzinach od podania wyciągu z nasion winogron. Co więcej, ekstrakt w żaden sposób nie uszkodził komórek zdrowych. Udało się także potwierdzić, że odpowiedzialne za proces śmierci komórkowej komórek rakowych jest aktywowane przez wyciąg z winogron białko JNK. Jak podkreślają naukowcy, nie należy rezygnować z zaproponowanego leczenia nowotworów, owoce i warzywa, w tym winogrona wykorzystywać można jako wsparcie leczenia.
Każdy rodzaj winogron – białe, różowe i czarne zawierają polifenole, które ochraniają przed uszkadzaniem narządów w czasie rozwoju zespołu metabolicznego. Badania przeprowadzone na Uniwesrsytecie Michigan potwierdziły, że spożywanie winogron nawet w połączeniu z dietą ciężkostrawną bogatą w niezdrowe tłuszcze i węglowodany przyczynia się do zmniejszonego poziomu markerów stanu zapalnego. Dostrzeżono również, że winogrona wpływają na nasilenie obrony antyoksydacyjnej, zwłaszcza w nerkach i wątrobie.
Kolejne badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Michigan wskazują, że winogrona pomagają obniżać ciśnienie krwi oraz zmniejszają odporność organizmu na insulinę. Zmniejszają przez to ryzyko rozwoju chorób serca i cukrzycy. Jak przekonują naukowcy jest to zasługa zawartych w winogronach fitochemikalii – substancji czynnych pochodzenia roślinnego, które cechują się działaniem przeciwutleniającym. Inne badania dowiodły wyjątkowość ciemnofioletowych winogron, które ze względu na najwyższą zawartość flawonoidów wykazują największą skuteczność w ochronie przed rozwojem chorób układu sercowo-naczyniowego. Substancje te podwyższają poziom „dobrego” cholesterolu HDL, jednocześnie hamują proces utleniania się „złego” cholesteroli LDL co zapobiega rozwojowi takich chorób jak miażdżyca, udar mózgu czy zwał serca.
Winogrona mogą stanowić niebagatelne wsparcie w odchudzaniu. Ze względu na zawartość resweratrolu wspomagają redukcję masy ciała. Jak przekonują naukowcy – resweratol wzmaga proces rozpadu tkanki tłuszczowej, poprawia także insulinowrażliwość komórek, co przedkłada się na regulację poziomu glukozy we krwi. Najwięcej resweratolu zawierają czarne winogrona. Chociaż winogrona posiadają niski indeks glikemiczny, osoby z cukrzycą powinny ich unikać, głównie ze względu na sporą zawartość łatwo przyswajalnej glukozy i fruktozy. Przeciętna kiść winogron zawiera ok. 5 kostek cukru.
Winogrona znajdują także zastosowanie w kosmetyce, znajduje się w nich sporo chromu, miedzi i cynku, są to pierwiastki, które korzystnie wpływają na elastyczność skóry. Nie jest to jednak koniec korzyści – potas wpływa na jędrność skóry, żelazo i mangan nadają skórze ładny i zdrowy kolor. Wszystkie te pierwiastki w połączeniu z witaminą C łagodzą stany zapalne i podrażnienia skóry. Winogrona przyczyniają się również do redukcji nadmiernie wydzielanego sebum, korzystnie wpływają więc na pielęgnację skóry tłustej. Korzyści dostarczają również liście winogron, garść liści dodana do gorącej wody działa odtruwająco i oczyszczająco na skórę w trakcie kąpieli. Taka kąpiel jest również polecana wieczorem – odpręża i poprawia samopoczucie.
Zastosowanie winogron
Winogrona jako słodkie owoce świetnie nadają się na zdrowy deser. Można je wykorzystywać do produkcji soku, nadają się do ciast i galaretek. Świetnie komponują się w sałatkach owocowych. Z pestek winogron wytłaczany jest olej, który jednak nie jest polecany w prozdrowotnej diecie. Zawiera on bowiem dużą ilość kwasów tłuszczowych omega-6, oraz mniejsze ilości omega-3. Nadmierne spożycie kwasów tłuszczowych omega-6 może wywoływać przewlekłe stany zapalne i zwiększa ryzyko wystąpienia wielu chorób. Fermentację winogron wykorzystuje się w produkcji win, w postaci suszonej winogrona stanowią znany i ceniony przysmak – rodzynki.
Kupując winogrona warto zwrócić uwagę na ich wygląd – nie powinny mieć śladów obić, przed zjedzeniem należy starannie je umyć w zimnej wodzie. Winogrona najlepiej jest spożywać wraz z pestkami i skórką.
Posłuchaj naszych podcastów:
