Szafran znany jest przede wszystkim z tego, że jest najdroższą przyprawa na świecie. Najcenniejsza część rośliny, jaką jest kwiat szafranu, wyrasta z bulwocebuli, która jest pokryta łuskami.
Kwiaty posiadają jasnofioletowy kolor, w ich wnętrzu znajdziemy słupki, z których pozyskiwana jest drogocenna przyprawa. Z kwiatu własnoręcznie uzyskiwane są trzy znamiona słupków kwiatowych, szafran pozyskuje się jedynie z czerwonych części słupków. Proces ten odbywa się ręcznie, bez użycia sprzętu, a osoby zajmujące się zbiórką słupków muszą je zbierać rankiem, zachowując przy tym niezwykłą delikatność. To w wyniku nakładu pracy potrzebnej do zebrania szafranu, jego cena osiąga tak astronomiczne wartości.
Po zebraniu, szafran zostaje poddany suszeniu, w efekcie którego otrzymuje się pożądaną przyprawę. Szafran jest rośliną znajdującą szereg zastosowań, zależnych od gatunku. Niektórzy uprawiają szafran w celach dekoracyjnych, znaczna większość jednak wybiera szafran dla jego zastosowań kulinarnych oraz zdrowotnych.
Historia upraw szafranu
Tradycja pozyskiwania szafranu sięga czasów starożytnych. Grecy stosowali szafran dla jego właściwości koloryzujących – zmieniali za jego sprawą kolor włosów na blond. Nie bez przyczyny uważa się zatem, że nazwa tego kwiatu pochodzi od wyrażeń arabskich i perskich oznaczających kolor żółty.
Szafran znany był również przez starożytnych Egipcjan – faraonowie używali go jako afrodyzjaku oraz pachnideł do domów i świątyń. Jego walory lecznicze odkryto nieco później. Jako lekarstwo zaczął być wykorzystywany przez Persów. To właśnie perski szafran rozprzestrzenił się po Europie i Azji.
W Europie uprawa szafranu zaczęła się rozwijać za sprawą Muzułmanów, którzy zapoczątkowali ją w Hiszpanii. Następnie uprawa zaczęła się pojawiać również we Francji oraz południowych Włoszech. Gwałtowny rozwój produkcji spowodowała epidemia dżumy, która rozlała się po XIV-wiecznej Europie. W czasach współczesnych szafran uprawia się w państwach takich jak: Hiszpania, Włochy, Iran, Maroko oraz Indie.
Właściwości i zastosowania szafranu
W czasach współczesnych szafran używany jest jako przyprawa w kuchniach świata. W znamionach kwiatu znajdują się olejki eteryczne, nadające intensywny smak. W Arabii Saudyjskiej jest dodawany do kawy, w Szwecji do chleba, zaś w Indiach do potraw z ryżem oraz słodyczy. We Włoszech szafranu dodaje się do risotto, a w Hiszpanii służy do barwienia ryżu.
Jakie drogocenne składniki znajdziemy w szafranie?
- limonen,
- linalol,
- p-cymen oraz
- cyneol
- wapń,
- potas,
- magnez,
- cynk,
- selen oraz
- witaminę A
- witaminę C
W medycynie naturalnej używa się go przede wszystkim do:
- obniżania gorączki,
- walki ze skurczami mięśni
- złagodzenia objawów PMS
- środka uspokajającego
- przywracania zdrowia po stłuczeniach
- leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów
- leczenia niepłodności u mężczyzn
- wspomagania leczenia depresji
Wspomaganie leczenia depresji
Szafran jest idealną przyprawą dla osób, które zmagają się z depresją i często uskarżają się na złe samopoczucie. W szafranie znaleźć można związki, które wpływają na stężenie hormonu szczęścia. Chory chcący w naturalny sposób poprawić samopoczucie lub wspomóc się w walce z depresją, powinien doprawiać posiłki szafranem. Posiada on składniki pozwalające się uspokoić i rozluźnić.
Dodatkowo przeciwutleniacze obecne w szafranie mogą w pewnym stopniu zapobiegać pojawianiu się objawów zaburzeń psychicznych, pojawiających się często u osób chorujących na depresję. Co ważne, nie zaobserwowano skutków ubocznych stosowania szafranu u ludzi leczących depresję i stany lękowe, nie stwierdzono również negatywnych skutków stosowania łącznie z innymi lekami.
Jeżeli chodzi o dawkowanie – dwie nitki szafranu to dawka wystarczająca. W przypadku dawki większej, odczuwalna będzie nuta goryczy. Należy też pamiętać o dawce śmiertelnej, która wynosi około 21 gram na kilogram masy ciała, ale jest to dawka na tyle duża, że ryzyko jej przekroczenia jest minimalne.
Przepisy z użyciem szafranu
Poniżej znajdują się przepisy oddające całe spektrum możliwości użycia szafranu:
Maseczka na twarz. Szafran może być używany jako kosmetyk, rozjaśnia bowiem skórę i wygładza. Najpierw należy rozgnieść dojrzałego banana, następnie dodać łyżeczkę miodu oraz szczyptę szafranu. Maseczkę należy nałożyć na twarz na około kwadrans. Maseczkę zmyć letnią wodą.
Nalewka z szafranu na uspokojenie. Łyżeczkę szafranu należy zalać połową litra alkoholu. Roztwór po kilkunastu dniach należy przecedzić. Otrzymaną nalewkę pije się od jeden do trzech razy dziennie po łyżeczce.
Olej szafranowy. Olej szafranowy stosowany na skórę ma działanie nawilżające i łagodzące. Działa regenerująco i wspomaga walkę ze zmarszczkami i spadkiem jędrności skóry. Tłoczy się go z nasion krokosza barwierskiego, wykazującym podobieństwo do znamion szafranu.
Herbata z szafranem. Do czajnika należy wsypać łyżeczkę liściastej herbaty. Dodać dwie nitki szafranu. Zalać wszystko szklanką wrzątku, parzyć przez kwadrans. W efekcie uzyskamy napój energetyczny, dodający wigoru.
Teraz już wiemy, dlaczego szafran uważany jest za przyprawę na wagę złota!
ZSS
