Otyłość jest obecnie jednym z największych problemów cywilizacyjnym, który z każdym rokiem dotyka coraz młodszych osób – w tym również małe dzieci.
Odsetek osób otyłych w społeczeństwie zwiększa się w zastraszającym tempie. jak przewiduje jedna z prognoz, do 2030 roku na otyłość ma cierpieć zarówno w Polsce jak i USA aż 2.3 populacji.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) problem z tym schorzeniem na ok. miliard ludzi. Jak rozpoznać otyłość? Wskaźnikiem jest skala BMI (Body Mass Index), który jest wyliczany poprzez podzielenie wagi (w kilogramach) przez wzrost (w metrach, podniesiony do kwadratu). Prawidłowe BMi wacha się od 18,5 do 24,9 kg/m2. Wynik pomiędzy 24,9 kg/m2 a 29,9 kg/m2 jest interpretowany jako nadwaga, powyżej 29,9 kg/mw mamy do czynienia z otyłością. Wyróżnia się również 3 podstawowe rodzaje otyłości:
- umiarkowana: BMI w przedziale 30-35
- znaczącą: BMI w przedziale 35-40
- stanowiąca poważne ryzyko: BMI przekraczające 40.
Wśród najczęstszych przyczyn otyłości wymienić można: złe nawyki żywieniowe (najczęściej jest to zbyt duża porcja kalorii przyjmowana w ciągu dnia); brak aktywności fizycznej; predyspozycje genetyczne, choroby.
Następstwa otyłości
Otyłość, to nie tylko dyskomfort psychiczny i fizyczny. Nadmierna waga obciąża i osłabia stawy, które codziennie dźwigają więcej kilogramów niż są do tego przystosowane. Nadmiar tłuszczu często odkłada się w naczyniach krwionośnych wywołując tzw. blaszki miażdżycowe, których obecność powoduje upośledzenia w przepływie krwi i nieprawidłowe odżywienie niektórych narządów (najczęściej serca lub mózgu).
Otyłe osoby narażają się również na kamice pęcherzyka żółciowego, bezdech senny, stłuszczenie wątroby, refluks żołądkowo-przełykowy, przepukliny, i zaburzenia płodności. Dyskomfort psychiczny spowodowany otyłością może wywołać depresję. Inne poważne schorzenia wywołane otyłością to:
- cukrzyca typu 2 – choroba metaboliczna, której podstawą jest zmniejszona wrażliwość na insulinę. Objawia się wysokim stężeniem glukozy we krwi. Nieleczona może wywołać poważne i nieodwracalne szkody w organizmie: choroby nerek, neuropatię, osłabienie wzroku a nawet ślepotę, choroby dziąseł i przyzębia, impotencję. Do podstawowych objawów cukrzycy typu 2 zaliczyć można: wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu, skurcze mięśni, moczenie nocne, osłabienie, drażliwość, ciągłe zmęczenie, suchość w ustach, nagła utrata masy ciała.
- choroba niedokrwienna serca – poważny stan chorobowy wywołany niedotlenieniem mięśnia sercowego, zwana również chorobą wieńcową. Podstawową przyczyna choroby jest niedostateczne dostarczanie do serca tlenu i zaburzenia w transporcie hemoglobiny. Pacjent może odczuwać: duszności, osłabienie, kołatania serca, ucisk za mostkiem, płytki oddech, zawroty głowy.
- nadciśnienie tętnicze – związane z ciśnieniem wyższym niż 140/90 mmHg. Aby je stwierdzić należy przeprowadzić wielokrotne, najlepiej kilkutygodniowe pomiary. Chorzy, skarżący się na nadciśnienie tętnicze doświadczają bóli głowy i zmęczenia. Do najpoważniejszych konsekwencji należą udar mózgu niewydolność mięśnia sercowego.
- udar mózgu – w jego przebiegu dochodzi do obumarcia części ośrodkowego układu nerwowego i zatrzymania dopływu krwi di niektórych jego obszarów. Wyróżnia się udar krwotoczny i niedokrwienny. Do objawów udaru należą: kłopoty z mówieniem i rozumieniem, paraliż lub drętwienie twarzy, nóg i rąk, problemy z widzeniem, ból głowy, kłopoty chodzeniem. Dla pacjenta z udarem najważniejszy jest czas udzielenia mu pomocy – im szybciej zostanie udzielona tym mniejsze będą powikłania.
- zawał serca – najczęściej ma miejsce w następstwem pęknięcia blaszki miażdżycowej, która blokuje światło naczynia. Objawy zawału to: silny ból zlokalizowany za mostkiem połączony z uczuciem pieczenia i ucisku.
- nowotwory – otyłość jest ich najczęstszą przyczyną zaraz za paleniem tytoniu. Zwiększa ryzyko wystąpienie raka jelita grubego, trzustki, nerki, przełyku, wątroby i pęcherzyka żółciowego. Obserwuje się także wzrost tendencji zachorowania na raka piersi macicy i jajnika.
Leczenie otyłości
W walce z otyłością ma dwa wymiary: aktywność fizyczna połączona z prawidłowym odżywianiem. W ustaleniu prawidłowej, dostosowanej do twoich indywidualnych potrzeb z pomocą przyjdzie dietetyk.
Pamiętaj, że dieta to nie drakońskie ograniczenie jedzenia ani głodówka. Prawidłowa dieta powinna zawierać produkty niskokaloryczne o odpowiednich wartościach odżywczych: właściwą proporcję białek, tłuszczów i węglowodanów.
W trakcie odchudzania należy jeść mniej, ale częściej (4-5) posiłków dziennie pijąc przy tym dużą ilość wody (ok. 2 litry). Za optymalne uznaje się utratę wagi w wymiarze 0,5-1 kg tygodniowo. Aktywność fizyczna może przybrać najróżniejsze wymiary: spacery, bieganie, pływanie, jazda na rowerze, joga. Wybierz to, co najlepiej lubisz. Pamiętaj aby nie przeciążać organizmu na początku – zacznij od umiarkowanej aktywności fizycznej stopniowo ją zwiększając.
