Rak to jedna z najpoważniejszych i najbardziej zabójczych chorób, która dotyka ludzi na całym świecie. Naukowcy od dawna starają się zrozumieć mechanizmy, które leżą u podstaw rozwoju nowotworów oraz poszukują skutecznych metod leczenia i profilaktyki.
Jednak pewien fenomen związany z rakiem w świecie zwierząt może otworzyć nowe drzwi dla medycyny.
-
Zobacz także: Mity na temat starości
Czy zwierzęta odporne na raka?
Według teorii opisanej przez Richarda Peto z University of Oxford w latach 70. XX wieku, rozwój raka zaczyna się od pojedynczej zbuntowanej komórki, która zamiast podporządkować się organizmowi, zaczyna niekontrolowany podział.
Często myślano, że większe zwierzęta, które posiadają więcej komórek, powinny być bardziej narażone na rozwój nowotworów. Jednakże obserwacje w przyrodzie skutecznie temu zaprzeczają.
Okazuje się, że istnieją zwierzęta, które są wyjątkowo odporne na rozwój raka. Przykładem są golce, małe gryzonie żyjące pod ziemią, które praktycznie nie chorują na tę groźną chorobę. Naukowcy zastanawiali się, dlaczego takie zwierzęta posiadają taką wyjątkową odporność na raka. Czy może istnieć sposób, by wykorzystać to zjawisko w medycynie człowieka?
Zespół naukowców z francuskiego Instytutu Badań nad Rozwojem w Montpellier odkrył, że istnieją dwa rodzaje genów związanych z rakiem u zwierząt. Jedne zwiększają ryzyko zachorowania, podczas gdy drugie pomagają organizmowi w naprawie uszkodzeń, które mogą prowadzić do rozwoju nowotworu. Interesujące jest to, że te drugie geny, pomimo swojej korzystnej funkcji, nie zawsze są preferowane przez ewolucję. Wydaje się, że dla zwierząt, które żyją krótko i mają mało komórek, niski koszt rozrodczości jest ważniejszy niż długoterminowa ochrona przed rakiem.
Jednak u dużych zwierząt, które żyją długo i posiadają znacznie więcej komórek, sytuacja się zmienia. Okazuje się, że dla tych stworzeń bardziej opłaca się inwestować w długotrwałą ochronę przed rakiem, nawet jeśli ma to wpływ na obniżoną rozrodczość. Przykładem są białuchy, które rzadko zapadają na raka w porównaniu do ludzi czy myszy.
Naukowcy z University of Rochester postanowili bliżej przyjrzeć się fenomenowi golców, które są zdolne dożyć 30 lat bez rozwoju raka. Odkrycie, że komórki golców są bardziej wrażliwe na kontakt z innymi komórkami, wskazuje na ich unikalną strategię obronną. Jednak kluczową tajemnicą okazał się kwas hialuronowy, który występuje również u ludzi. W przypadku golców ma on wyjątkowo długą formę, pięć razy dłuższą niż u człowieka, co pomaga chronić zwierzęta przed rakiem.
Badania przeprowadzone przez dr. Verę Gorbunovą i dr. Andreia Seluanova wykazały, że kwas hialuronowy nie tylko zapewnia elastyczność skórze golców, ale także wykazuje właściwości antynowotworowe. To odkrycie otwiera nowe perspektywy w dziedzinie medycyny. Naukowcy mogą teraz badać, czy podobne mechanizmy działają u innych gatunków zwierząt, w tym u myszy i ludzi.
Jednakże warto podkreślić, że niektóre popularne przekonania na temat walki z rakiem mogą być błędne. Przykładem jest mit o leczniczych właściwościach chrząstki rekina. Choć wiele osób wierzyło, że jej ekstrakt może być skutecznym lekiem na raka, badania naukowe obaliły te teorie. Nie tylko były one nieskuteczne, ale również mogły wpłynąć na zaniechanie prawdziwego leczenia i zwiększenie ryzyka śmierci.
-
Zobacz także: Tego jedzenia nie przechowuj w lodówce
Ostatecznie, badania nad odpornością na raka u zwierząt otwierają nowe perspektywy dla medycyny.
Wyjaśnienie mechanizmów, które chronią niektóre zwierzęta przed tą chorobą, może prowadzić do opracowania nowych metod diagnostyki, terapii i profilaktyki nowotworów u ludzi. Jednak droga ta jest wciąż długa, a dalsze badania są niezbędne, aby w pełni zrozumieć i wykorzystać ten fascynujący fenomen.
