Z muzeum w hiszpańskim Pontevedra wrócą do Polski dwa XV-wieczne obrazy flamandzkiego malarza Dirka Boutsa. „Ecce Homo” i „Dolorosa” – czyli Matka Bolesna zostały zrabowane z Polski przez Niemców w czasie II wojny światowej.
Oba powstały w latach 1420-1475 i uznaje się je za jedne z głównych dzieł malarskiej szkoły Leuven. Przed wojną obrazy znajdowały się w kolekcji Czartoryskich. Augustyn Czartoryski i jego żona, hiszpańska księżniczka María de los Dolores de Borbón-Dos Sicilias y Orleáns ukryli je w zamku w Gołuchowie. Niestety po ich aresztowaniu podczas próby ucieczki z Polski, Niemcom udało się je odnaleźć i wywieść. Do 1944 roku obrazy znajdowały się w Warszawie. Później trafiły do Hiszpanii, gdzie w latach 70. pojawiły się w galeriach w Madrycie i Barcelonie. W 1994 roku muzeum w Pontevedra zakupiło oba obrazy od ich właściciela za łączną sumę o wartości 46 tysięcy euro.
O zwrot obrazów w marcu ubiegłego roku poprosiło polskie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dyrektor muzeum Juan Manuel Rey powiedział, że nie ma żadnych wątpliwości, że obrazy są tymi, o których zwrot zwróciła się strona polska. Zanim Ministerstwo Kultury poinformowało muzeum w Pontevedra o historii obrazów, podejrzewano, że mogą pochodzić z grabieży, ale zaprzeczała temu ich dokumentacja.
Wiceszef władz galicyjskiej prowincji Pontevedra César Mosquera podkreślił, że możliwość oddania obrazów, to ogromna duma. Zanim „Ecce Homo” i „Dolorosa” powrócą do Polski muzeum, w którym się znajdują, zorganizuje wystawę, której tematem będą właśnie zrabowane dzieła sztuki. Wystawa odbędzie się po Świętach Bożego Narodzenia i wtedy obrazy zostaną po raz ostatni wystawione w Hiszpanii.
W czasie II wojny światowej z Polski zrabowano około 63 tysięcy dzieł sztuki.
IAR