Agat jest minerałem półszlachetnym, wielobarwnym, stanowi wstęgową odmianę chalcedonu.
Nazwa wywodzi się od rzeki Achates (dziś Dirillo) w południowej Sycylii we Włoszech, gdzie wydobywany był już w starożytności. Agat jest jednym z najczęstszych materiałów używanych w sztuce rzeźbienia w kamieniu twardym i został odnaleziony w wielu starożytnych miejscach, co wskazuje na jego szerokie zastosowanie w starożytnym świecie. Ozdobne użycie agatu sięga starożytnej Grecji w różnych biżuteriach i kamiennych pieczęciach greckich wojowników. Stosowanie naszyjników z koralików z przebitym i polerowanym agatem sięga aż 3 tysiąclecia p.n.e. w cywilizacji doliny Indusu.
Agaty powstają w geodach (przestrzeniach masy skalnej wypełnionej minerałami), zbudowane są z wielu różnokolorowych, naprzemianległych warstw. Powstanie charakterystycznych pasm koloru prawdopodobnie jest wynikiem wielokrotnego procesu wydzielania się krzemionki z roztworu lub cyklicznego wytrącania się pigmentu w żelu krzemionkowym. Zróżnicowanie barwy agatu jest spowodowane bardzo drobnymi wrostkami różnych minerałów, w tym chlorytów, hematytu i geothytu. Przeważają barwy różowawe, brunatne, szare. Rzadziej występują kolory: zielony, czarny, czerwony. W jubilerstwie często stosuje się sztuczne barwienie agatów.
Agat występuje w wielu odmianach, oto niektóre przykłady:
- agat koronkowy – wykazuje koronkowy wzór z różnymi formami;
- agat forteczny – wstęgi agatu mają poszarpane krawędzie, przypominają dawne fortece;
- agat mszysty – odmiana agatu i chalcedonu; nie jest pasiasty, ma zazwyczaj jasną, jednorodną barwę najczęściej przezroczystą z zielonymi wtrąceniami;
- agat dendrytowy – bezbarwna lub białawo-szara, przeświecająca odmiana chalcedonu z kształtami(dendrytami) przypominającymi drzewa lub paprocie;
- agat pejzażowy (obrazkowy, krajobrazowy) – rodzaj agatu dendrytowego; ze względu na brązowe lub czerwonawe odcienie oraz wrośnięte dendryty tworzy coś w rodzaju pejzażu/ krajobrazu;
- agat muszkowy – rodzaj agatu dendrytowego, w którym dendryty tworzą niezwiązane ze sobą zrosty, przypominające skupiska siedzących much;
- agat oczkowy – agat posiadający kształty pierścienia, w punkcie centralnym przypomina oko;
- agat ognisty – rzadka odmiana agatu o budowie nerkowatej, występuje w Meksyku i USA;
- agat onyksowy (onyks) – rzadka i cenna odmiana agatu o biało-czarnej warstwach.
- agat sardonyksowy (sardonyks) – agat o biało-czerwonych warstwach;
- Inne odmiany: agat różowy, agat sagenitowy, agat mleczny, agat biały, agat błękitny, agat brazylisjki, agat czarny, agat zebra, agat turitella, agat zielony.
Agat występuje wśród skał wylewnych w postaci geod oraz wśród skał osadowych. Agaty powstawały w procesie zastygania lawy, pustki stopniowo wypełniały się roztworami zawierającymi krzemionkę, przerwy w dopływie roztworów oraz ich zmieniający się skład chemiczny stały się przyczyną zróżnicowanego zabarwienia barw. Agaty występują na terenie całego świata, szczególnie w obszarach powulkanicznych, m.in. w: Brazylii, Urugwaju, Indiach, Republice Malgaska, USA, Rosji, Namibii, Czecha a także w Polsce.
Agat przeznaczony jest do noszenia bezpośrednio na ciele – najlepiej na przegubie dłoni lub w kieszeni. Zaleca się noszenie agatu przez dłuższy czas. Może być wykorzystywany do energetyzacji wody pitnej lub do medytacji. Jest silnie powiązany czakrą podstawy, chroni wszystkie czakry.
Agat jest kamieniem wszelkiej równowagi – emocjonalnej, duchowej, intelektualnej oraz fizycznej. Harmonizuje energię yin i yang, dodaje pewności siebie i działa uspokajająco. Pooprawia koncentrację i zdolności analityczne, przydaje się do rozwiązywania problemów i kryzysowych sytuacji. energia agatu pomaga w życiowych wyzwaniach, zachęca do śmiałego wyrażania siebie i pokonywania uprzedzeń i ograniczeń. Agat leczy z żalu i gniewu, zastępuje je odwagą i siłą do przeżycia nowego początku, zaczęcia czegoś od nowa. Wspomaga usuwanie złych doświadczeń i emocji z przeszłości. Zwiększa świadomość, zachęca do kontemplacji i akceptowania wydarzeń, sprzyja duchowemu rozwojowi.
Agat ma także właściwości lecznicze. Pomaga w schorzeniach:
- oczu – zapalenia, podrażnienia, zmęczenie wzroku, świąd (także na tle alergicznym);
- skóry – wysypka, siniaki, ukąszenia, egzema, żylaki, rany, wrzody, pęcherze;
- układu trawiennego – problemy z jelitami, biegunki, wzdęcia, zatwardzenie, brak apetytu, problemy z wątrobą;
- nerek i pęcherza – problemy z pęcherzem, zapalenie pęcherza i nerek, kamienie;
Agat wspiera w tęsknocie za domem i rodziną. Jest szczególnie polecany osobom często przebywającym poza domem (np. pracującym jako kierowcy lub za granicą);wspiera w problemach z zasypianiem, w koszmarach sennych, chwilach zwątpienia. Redukuje stres i napięcia nerwowe, pomaga w samoakceptacji i stanach załamania i depresji. Jest pomocny w tłumieniu swej agresji.
Agat wzmocni: wiarę w siebie, kreatywność, poczucie bezpieczeństwa, logiczne myślenie, koncentrację, dokładność, optymizm, odwagę, zaufanie, stabilność wewnętrzną, tolerancję, zapamiętywanie; doda wytrzymałości i wytrwałość, wspomoże wyrażanie emocji. Dostarczy pozytywnego nastawienia do swojego ciała.
Oprócz wyżej opisanych właściwości, niektóre odmiany agaty posiadają dodatkowe moce:
- agat czarny – pomaga w opanowaniu samotności, strachu, przezwyciężeniu własnych słabości i wad. Można wykorzystywać go jako talizman zabezpieczający przed pechem oraz zabezpieczający przez stresem;
- agat dendrytowy (drzewny) – pomaga w pracy nad swoim charakterem i oczyszczaniu z negatywnych emocji.
- agat biały – stymuluje kreatywność i możliwości intelektualne. Stosuje się go jako talizman do przyciągnięcia powodzenia życiowego i obfitości;
- agat błękitny – jest kamieniem silnie leczniczym. W medytacji i rozwoju duchowym pomaga łączyć się z energią wyższego ja, ułatwia kontakty z przewodnikami duchowymi. Otwiera czakre gardła;
- agat brazylijski – wzmacnia sferę ezoteryczną – wróżenie, otrzymywanie informacji, podróże astralne. Polecany jest ezoterykom, wróżbitom, szamanom;
- agat różowy – dedykowany osobom o niskim poczuciu własnej wartości, wzmacnia więzi między rodzicem a dzieckiem;
- agat ognisty – dodaje sił życiowych, wzmacnia pasję i kreatywność;
- agat turitella – jest kamieniem ochronnym, usuwa „czarne myśli”, dodaje siły przetrwania;
- agat zebra – dodaje wewnętrznej równowagi, poczucia bezpieczeństwa, pomaga znaleźć rozwiązanie w trudnej sytuacji;
- agat zielony – wspiera w podejmowaniu decyzji, rozwiązywaniu konfliktów i trudnych sytuacji.
Agat można oczyszczać pod bieżącą wodą. Jeśli przeszedł negatywną energią można go rozładować za pomocą hematytu, wskazane jest ładowanie agatu w świetle księżyca.